Γλωσσική Επαφή [open] (ΓΥ-04)

Ελένη Καραντζόλα

Περιγραφή

Δεδομένης της έκτασης του φαινομένου της διγλωσσίας/πολυγλωσσίας, τόσο σε κρατικό όσο και σε ατομικό επίπεδο, είναι συχνές οι διεπιδράσεις πρόσωπο-με-πρόσωπο, ανάμεσα σε ομάδες ομιλητών, από τους οποίους τουλάχιστον ορισμένοι μιλούν περισσότερες της μίας γλώσσες. Το μάθημα επισκοπεί τις ποικίλες κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες του φαινομένου, εστιάζει όμως στις καθαρά γλωσσικές συνέπειες της γλωσσικής επαφής [language contact].

Μελετώνται αναλυτικότερα τρεις βασικοί τύποι γλωσσικών αλλαγών που ανάγονται σε επαφή:

(α) Φαινόμενα δανεισμού / παρεμβολής

(β) Ακραία γλωσσική μείξη (πίτζιν, κρεολές, δίγλωσσα αναμεμειγμένες γλώσσες)

(γ) Γλωσσικός θάνατος

 

 

CC - Αναφορά - Μη Εμπορική Χρήση - Όχι Παράγωγα Έργα
Βιβλιογραφία

ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
McMahon, April M. S. 2005. Ιστορική γλωσσολογία: η θεωρία της γλωσσικής μεταβολής. Μτφρ. M. Mητσιάκη & Α. Φλιάτουρας. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Σελλά-Μάζη, E. 2001. Διγλωσσία και κοινωνία: η ελληνική πραγματικότητα. Αθήνα: Προσκήνιο.

Τζιτζιλής, Χρ. & Χ. Συμεωνίδης, επιμ. 2000. Βαλκανική Γλωσσολογία: συγχρονία και διαχρονία. Θεσσαλονίκη: Τομέας Γλωσσολογίας ΑΠΘ.


ΒΑΣΙΚΗ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Thomason, Sarah G. 2001. Language Contact. An Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Appel, R. & P. Muysken. 2014. Language Contact and Bilingualism. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Βoyer, H., επιμ. 1997. Plurilinguisme : « contact » ou « conflit » de langues ? Paris: L’Harmattan.
Dawkins, R. M. 1916. Modern Greek in Asia Minor. Cambridge: CUP.
Dorian, N. C. 1989. Investigating Obsolescence: Studies in Language Contraction and Death. Cambridge: CUP.
Edwards, J. 1994. Multilingualism. London: Routledge.
Grenoble, L. A. & L. J. Whaley, ed. 1998. Endangered Languages: Current Issues and Future Prospects. Cambridge: CUP.
Heine, B. & T. Kuteva. 2005. Language Contact and Grammatical Change. Cambridge: CUP.
Hickey, R., ed. 2012. The Handbook of Language Contact. Wiley-Blackwell.
Johanson, L. 2002. Contact-induced change in a code-copying framework. Στο Language Change: the Interplay of Internal,External and Extra-Linguistic Factors, επιμ. M. Jones & E. Esch, 285-313. Berlin and New York: Mouton de Gruyter.

Muhlhauser, P. 1997. Pidgin and Creole Linguistics. Oxford: Blackwell.

Myers-Scotton, C. 2002. Contact Linguistics: Bilingual Encounters and Grammatical Outcomes. Oxford: OUP.
Rouchdy, A. 2002. Language Contact and Language Conflict in Arabic. Variations on a Sociolinguistic Theme. London: RoutledgeCurzon.
Sandfeld, K. 1930. Linguistique balkanique : problemes et resultats. Paris: Klincksieck.
Sebba, M. 1997. Contact Languages: Pidgins and Creoles. Hampshire: Palgrave.
Thomason, S. G. & T. Kaufman. 1988. Language Contact, Creolization, and Genetic Linguistics. Berkeley: University of California Press.
Trudgill, P. 1986. Dialects in Contact. Oxford: Basil Blackwell.
Weinrich, U. 1968 [1953]. Languages in Contact. Hage: Mouton.
Winford, D. 2003. An Introduction to Contact Linguistics. Oxford: Blackwell.

Προτεινόμενα συγγράμματα

McMahon, April M. S. 2005. Ιστορική γλωσσολογία: η θεωρία της γλωσσικής μεταβολής. Μτφρ. M. Mητσιάκη & Α. Φλιάτουρας. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Σελλά-Μάζη, E. 2001. Διγλωσσία και κοινωνία: η ελληνική πραγματικότητα. Αθήνα: Προσκήνιο.

Ενότητες

Προθεωρητική συζήτηση. Ορισμός της «γλωσσικής επαφής» - βασικές έννοιες. Η Γλωσσική Επαφή ως κλάδος της Γλωσσολογίας.

Η πολυγλωσσία σε κρατικό και ατομικό επίπεδο. Κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες της πολυγλωσσίας. Γλωσσικές συνέπειες της γλωσσικής επαφής: βασική κατηγοριοποίηση.

Προβλέψεις και περιορισμοί σχετικά με τον δανεισμό / παρεμβολή. Κοινωνικοί παράγοντες που επηρεάζουν την αναγόμενη-σε-επαφή γλωσσική αλλαγή. Μηχανισμοί παρεμβολής.

Κλίμακα δανεισμού: αλλαγές στο λεξιλόγιο και στη δομή. Φαινόμενα γλωσσικής επαφής στη Μεσόγειο κατά τους Μέσους χρόνους. Σύγχρονα παραδείγματα δανεισμού / παρεμβολής στις αραβόφωνες χώρες. Η περίπτωση των καππαδοκικών διαλέκτων.

Η έννοια της «γλωσσικής περιοχής» [linguistic area / Spachbund]: Το παράδειγμα των Βαλκανίων.

Πίτζιν, κρεολές και δίγλωσσα αναμεμειγμένες γλώσσες. Δομή των γλωσσών: λεξικό – γραμματική.

Σύγκριση  πίτζιν - κρεολών γλωσσών. Θεωρίες για την προέλευσή τους.

Η περίπτωση της γαελικής και των αρβανίτικων.

Γλωσσική αυτοκτονία – γλωσσική δολοφονία.

Απειλούμενες γλώσσες - γλώσσες υπό εξαφάνιση.

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A-

Αρ. Επισκέψεων :  1963
Αρ. Προβολών :  7803