Αστική Γεωγραφία (GEO109)

• Περιεχόμενο μαθήματος :

• Διερεύνηση των βασικών εννοιών της Αστικής Γεωγραφίας και των σχέσεων που έχει με άλλα αντικείμενα της Γεωγραφίας. Θεωρητικές προσεγγίσεις της πόλης. Κατανόηση των σχέσεων ανάμεσα σε διαφορετικές κλίμακες. Εξέταση της εξέλιξης των ιδεών της γεωγραφίας και της αστικής γεωγραφίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα (εισαγωγή). Απόκτηση βασικών γνώσεων σχετικών με την ιστορική εξέλιξη των πόλεων στον κόσμο καθώς και του σύγχρονου ρόλου τους. 

• Ειδικότερα εξετάζονται τα παρακάτω : Το σύστημα των πόλεων και η πόλη ως σύστημα. Απόπειρες ιεράρχησης οικισμών και αναζήτησης της κεντρικότητας. Μοντέλα χωρικής οργάνωσης των πόλεων. Αστικές λειτουργίες, χρήσεις και καλύψεις γης, σύγχρονα δίκτυα. Πόλη και περιβάλλον. Αστικά τοπία, κινητικότητα και τρόποι ζωής. Αστικές πολιτικές και ο ρόλος της χωροταξίας – πολεοδομίας στη διαμόρφωση της πόλης. Εισαγωγή στην έννοια της Μητροπολιτικής περιοχής και παραδείγματα. Οι πόλεις στον κόσμο και οι ιδιαιτερότητές τους. Οι Ελληνικές πόλεις και οι τρόποι ανάπτυξης τους. Τοπικο-παγκόσμια χαρακτηριστικά σύγχρονων αστικών φαινομένων. 

• Επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα (200-500 λέξεις):

• η γνώση της δομής των συστημάτων πόλεων, των κοινωνικο-χωρικών και οικολογικών διαφοροποιήσεων στο εσωτερικό των πόλεων και η αναγνώριση των διαφοροποιήσεων που υπάρχουν μεταξύ τους.
• η κριτική ικανότητα αναγνώρισης και αντιμετώπισης διαφορετικών προβλημάτων σε διαφορετικές πόλεις του κόσμου και της Ελλάδας
• η κατανόηση των αιτιών των βασικότερων οικονομικών, κοινωνικοπολιτικών, πολιτιστικών και οικολογικών φαινομένων  και η κριτική προσέγγιση αυτών
• ο συνδυασμός της κατανόησης ειδικών θεμάτων της αστικής γεωγραφίας και της εφαρμογής σε διαφορετικές πόλεις
• η ικανότητα σύνταξης βασικής έρευνας και μελέτης του αστικού και περιαστικού χώρου μίας πόλης με βάση μια πολυδιάστατη, διεπιστημονική προσέγγιση του χώρου.
• η μεταφορά της γνώσης και των δεξιοτήτων που αποκτούν οι φοιτητές μέσα από την εργασία τους, σε νέες καταστάσεις και σε άλλες πόλεις.

• - Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη:

α) Εγχειρίδια του μαθήματος (έως 3 συγγράμματα):

ü  Stevenson D., 2007. Πόλεις και αστικοί πολιτισμοί, Αθήνα : Κριτική (Cities and urban cultures Athens: Kritiki)

ü  Hall Τ., 2005. Αστική γεωγραφία, Αθήνα : Κριτική (Urban Geography. Athens: Kritiki).

ü  Πετροπούλου Χ.., 2009. Γεωγραφία Ευρωπαϊκών πόλεων. Στο: Λεοντίδου Λ., 2009 : Ευρωπαϊκές Γεωγραφίες, Τεχνολογία και υλικός πολιτισμός. Πάτρα. ΕΑΠ.

 β) Συμπληρωματική βιβλιογραφία (έως 10 συγγράμματα):

ü  Knox P., Pinch S. 2009. Κοινωνική Γεωγραφία των πόλεων. ΣΑΒΒΑΛΑΣ. 

ü  Οικονόμου Δ., Πετράκος Γ., 1999. Η ανάπτυξη των ελληνικών πόλεων. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας.       

ü  Burgel G., 2008. Η σύγχρονη Ευρωπαϊκή πόλη. Από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο 2008, Λ. Ρινόπουλος  & Σια Ε.Ε.    

ü  Pacione M., 2009. Urban Geography. Routlege.

ü  Xingming Chen, Orum Α., Paulsen Κ., 2013. Intoduction to Cities. How place and space shape Human experience. Wiley – Blackwell.

ü  Kaplan D, Weeler J., Holloway S., 2009. Urban Geography. Wiley – Blackwell.

ü  Claval P., 2004. La logique des villes. Paris : Hermes.

ü  Knox, P. L., McCarthy, L., 2012. Urbanization: An Introduction to Urban Geography, Pearson (Third Edition)

• Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι :
  • Διδασκαλία με διαλέξεις και υποστήριξη από οπτικοακουστικά μέσα.
  • Προβολή 1-2  ταινιών σχετικών με το μάθημα και συζήτηση πάνω σε αυτές.
  •  Ομαδική εργασία από ομάδα 2-4 μελών, για μία πόλη του εξωτερικού (που επιλέγεται από έναν προτεινόμενο πίνακα  πόλεων)  ή από ομάδα 2-3 ατόμων για μία πόλη της Ελλάδας μεγαλύτερη των 20.000 κατοίκων στην οποία πρέπει να έχει γίνει τουλάχιστον μία επίσκεψη για αναζήτηση πληροφοριών. Συζήτηση στην τάξη των φοιτητικών εργασιών.
  •  Μία τουλάχιστον υποχρεωτική διόρθωση της εργασίας κατά τη διάρκεια του εξαμήνου.
  •  Προαιρετική παρουσίαση  της εργασίας  στο αμφιθέατρο κατά τη διάρκεια των τελευταίων μαθημάτων του εξαμήνου

• Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης :
  • Οι φοιτητές επιλέγουν μία πόλη της αρεσκείας τους και ετοιμάζουν εργασία εστιάζοντας στον τρόπο ανάπτυξης της και τα σύγχρονα ζητήματα που την απασχολούν, με βάση το τρίπτυχο : ιστορική, οικολογική, κοινωνικο-οικονομική προσέγγιση και διερευνούν τον ρόλο των κοινωνικών δρώντων. Η εργασία είναι υποχρεωτική και αξιολογείται με 50% του βαθμού.  Διεξάγονται επίσης προαιρετικές ασκήσεις κατά τη διάρκεια του μαθήματος
  • Στο τέλος του μαθήματος διεξάγονται υποχρεωτικές εξετάσεις με ανοιχτές σημειώσεις (που περιλαμβάνουν τις διαλέξεις και τις σημειώσεις  της καθηγήτριας και 2-3 προτεινόμενα βιβλία στα οποία οι φοιτητές πρέπει να στηρίξουν τις απαντήσεις τους) (50% του βαθμού).

• Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνικά. Συμπληρωματικά για φοιτητές ERASMUS δίνονται οδηγίες σε Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά.

• Τρόπος παράδοσης μαθήματος (με φυσική παρουσία, εξ αποστάσεως): με φυσική παρουσία 3 ώρες μία φορά την εβδομάδα και όταν οι φοιτητές θέλουν σε ώρες γραφείου.