Αειφόρος Σχεδίαση [Open]

Η πρώτη εβδομάδα του μαθήματος έχει εισαγωγικό χαρακτήρα. Σκοπός είναι να κατανοήσουν οι φοιτητές το περιεχόμενο, τη δομή και τον τρόπο εξέτασης του μαθήματος. Ακόμα θα αναλυθεί το πώς συνδέεται η σχεδίαση με η μετάβαση προς την αειφόρια. Βασικό πρώτο βήμα προς αυτή τη κατεύθυνση είναι η δημιουργία ενός consensus based ορισμού για τη σχεδίαση αλλά και η κατανόηση της διαφοράς πολύπλοκων - περίπλοκων συστημάτων και προβλημάτων. Βάρος επίσης θα δοθεί στην κατανόηση των διαφορών ανάμεσα στην αειφόρια και τη μη-αειφόρια (sustainability & unsustainability)

To επόμενο πλαίσιο επί της αειφορίας είναι η βιομίμηση (biomimicry) (Benyus, 2002) η οποία ορίζεται ως “Μια νέα επιστήμη η οποία μελετάει φυσικά μοντέλα και κατόπιν αντιγράφει ή αντλεί έμπνευση από αυτές τις διεργασίες ή σχέδια προκείμενου να λυθούν προβλήματα ανθρώπινης δραστηριότητας”. Σύμφωνα με την βιομίμηση η φύση μπορεί να έχει τρεις διαφορετικούς ρόλους κατά την σχεδιαστική διεργασία: Μπορεί να είναι το μοντέλο το οποίο προσπαθούμε να μιμηθούμε, μπορεί να είναι η βάση πάνω στην οποία συγκρίνουμε τα αποτελέσματα της σχεδίασής μας ή μπορεί να λάβει τον ρόλο του μέντορα.

Παρουσίαση εργασιών

Παρουσίαση εργασιών

Παρουσίαση εργασιών

Σε αυτή την δεύτερη και τρίτη ενότητα του μαθήματος θα αναλυθούν οι εννοείς της 2.Μοντερνικότητα 3.Μετά-μοντερνικότητα και η έννοια της μετάβασης. Η κατανόηση των τριών αυτών εννοιών είναι βασική για την ολιστική κατανόηση του φαινομένου της μετάβασης προς την αειφόρια. Βάση θα δοθεί στις αξίες που διέπουν κάθε μια από τις δυο εποχές της ανθρωπότητας αλλά και το πώς αυτές οι αξίες υποστήριξαν τις γενεσιουργές αίτιες της μη-αειφόριας που μαστίζει το κόσμο σήμερα. Τέλος θα αναλυθεί η έννοια της μετάβασης ως ιστορικό μέσο κοινωνικού μετασχηματισμού.

Σε αυτή την δεύτερη και τρίτη ενότητα του μαθήματος θα αναλυθούν οι εννοείς της 2.Μοντερνικότητα 3.Μετά-μοντερνικότητα και η έννοια της μετάβασης. Η κατανόηση των τριών αυτών εννοιών είναι βασική για την ολιστική κατανόηση του φαινομένου της μετάβασης προς την αειφόρια. Βάση θα δοθεί στις αξίες που διέπουν κάθε μια από τις δυο εποχές της ανθρωπότητας αλλά και το πώς αυτές οι αξίες υποστήριξαν τις γενεσιουργές αίτιες της μη-αειφόριας που μαστίζει το κόσμο σήμερα. Τέλος θα αναλυθεί η έννοια της μετάβασης ως ιστορικό μέσο κοινωνικού μετασχηματισμού.

Η κατανόηση των τριών αυτών εννοιών είναι βασική για την ολιστική κατανόηση του φαινομένου της μετάβασης προς την αειφόρια. Βάση θα δοθεί στις αξίες που διέπουν κάθε μια από τις δυο εποχές της ανθρωπότητας αλλά και το πώς αυτές οι αξίες υποστήριξαν τις γενεσιουργές αίτιες της μη-αειφόριας που μαστίζει το κόσμο σήμερα. Τέλος θα αναλυθεί η έννοια της μετάβασης ως ιστορικό μέσο κοινωνικού μετασχηματισμού.

Η τέταρτη θεματική ενότητα έχει σαν σκοπό να δώσει στους φοιτητές τα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσουν για να δομήσουν τη σχεδίαση με αειφόρια. Το μάθημα βασίζεται πάνω στον πλούτο διαφορετικών προσεγγίσεων για τη σχεδίαση για αειφόρια και η δημιουργία ενός πλαισίου μέσα στο οποίο αυτές οι προσεγγίσεις θα τοποθετηθούν είναι βασικό για την ολιστική κατανόηση της γνωστικής περιοχής.

Το επόμενο πλαίσιο αειφόριας που θα αναλυθεί στα πλαίσια του είναι ο “Φυσικός Καπιταλισμός” (natural capitalism)( Hawken, Lovins & Lovins, 1999). Το πλαίσιο αναγνωρίζει ως σημαντικότερο σημείο αλλαγής την αναγνώριση της οικονομικής αξίας των φυσικών πόρων και κοινωνικών αξιών με τρόπο τέτοιο που θα αναγκάσει τον κλασικό καπιταλισμό να μεταλλαχθεί προς μια κατεύθυνση προς την αειφόρια. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτή η μετάλλαξη του καπιταλισμού, οι συγγραφείς αναγνωρίζουν τέσσερις γραμμικές μεταπτώσεις που πρέπει να συντελεστούν.

Το cradle to cradle (C2C) (McDonough & Braungart, 2002) είναι ένα πλαίσιο σχεδίασης για αειφόρια που αναπτύχθηκε από τους Braungart και McDonough και το οποίο εντοπίζει ως κύριο σημείο αλλαγής την παραγωγική διαδικασία και τον κύκλο ζωής των προϊόντων. Οι τρεις βασικές αρχές του C2C είναι Σκουπίδι = Φαγητό (Waste Equals Food), Οικο-Αποτελεσματικότητα (Eco-Effectiveness) και Κυκλικός κύκλος ζωής (Cradle to Cradle Life cycle) ως αντιδιαμετρικά αντίθετος στον γραμμικό κύκλο ζωής.

Το “φυσικό βήμα” (Natural step) (Robèrt, 1997) είναι ένα πλαίσιο αειφόριας που αναπτύχθηκε το 1989. Βασίζεται σε τέσσερις κανόνες οι οποίοι είναι ικανοί να κάνουν βιώσιμη την ανθρώπινη ανάπτυξη πάνω στη Γη. Οι τέσσερις κανόνες του φυσικού βήματος προέρχονται από τους νομούς της θερμοδυναμικής. Προκειμένου να δείξει την μετάπτωση προς μία αειφόρα κοινωνία, το φυσικό βήμα χρησιμοποιεί την μεταφορά του χωνιού, τα όρια που επιβάλλονται είναι τα τοιχώματα του χωνιού τα οποία οδηγούν την ανθρώπινη δραστηριότητα προς την αειφόρια.

Οι μεθοδολογίες σχεδιαστικού ακτιβισμού δίνουν βάρος στην κοινωνική διάσταση της μετάβασης προς την αειφόρια (Thope, 2008 ; Fuad Luke, 2009) Οι πυλώνες που στηρίζουν αυτή τη λογική είναι: Ο εκδημοκρατισμός της σχεδίασης, η σεισάχθεια της κατανάλωσης και η ενεργοποίηση της κοινωνική αλλαγής. Χωριζονται σε δυο κατηγοριες: τον σχεδιαστικο ακτιβισμο που απευθήνεται στους υπο-καταναλωτές και αυτον που απευθηνεται στους υπερ-καταναλωτές

Η κοινωνική καινοτομία (social innovation) (Manzini 2008) δίνει έμφαση στην συν σχεδίαση υπηρεσιών με σκοπό την βελτίωση της ζωής μια ομάδας ανθρώπων. Στον αντίποδα η σχεδίαση για τον αναπτυσσόμενο κόσμο αναγνωρίζει την ανάγκη δημιουργίας καινοτόμων λύσεων σε προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τρίτος κόσμος με σκοπό την βελτίωση των συνθήκων ζωής με έναν τρόπο που θα αποτρέψει την ανάδυση των προβλημάτων που προκάλεσε η ανάπτυξη στις χώρες του δυτικού κόσμου.