Μάθημα : Πολιτισμός και Ψηφιακά Μέσα Ι [open]

H προβληματική που έχει αναπτυχθεί για την έννοια της αφήγησης, διατηρεί τη σύνδεση με τις «κλασσικές» εκδοχές που εστιάζονται στον προφορικό λόγο ή στο κείμενο, αλλά «υποχρεώνεται» να εξετάσει (και) τα προβλήματα και τη δυναμική που «εισάγει» η χρήση των νέων τεχνολογιών, σε συνάρτηση με νέα μέσα αφήγησης και «εικονικά» ή πραγματικά «σκηνικά». Σε αυτή την προοπτική, η αναλυτική σκέψη του Ουμπέρτο Έκο, συμπυκνώνει και διευρύνει τις θεματικές που έχουν διατυπωθεί μέχρι τώρα, ως ακολούθως:

α) η διαδικασία της αφήγησης δεν είναι παθητική, αλλά ενεργητική, αφού κατοχυρώνεται και αναδεικνύεται μόνο μέσω της διάδρασης με τους δέκτες/χρήστες ενός συγκεκριμένου περιεχομένου

β) η διαδικασία της αφήγησης είναι (πάντα) ελλειπτική, αφού «…κάνει απλώς υπαινιγμούς και στη συνέχεια ζητάει από τον/την/τους δέκτη/ες/χρήστη/ες να συμπληρώσει/ουν τα κενά…»

γ) ο «ρυθμός» που διατηρεί μια αφήγηση δεν είναι δεδομένος: η επιβράδυνση ή η επιτάχυνση σχετίζονται με τις τεχνικές που επιλέγει/ουν ο/η/οι δημιουργός/οί, για να προσελκύσουν και να διατηρήσουν αμείωτο το ενδιαφέρον των δεκτών/χρηστών μιας προβολής

δ) ο/η/οι δέκτης/ες/χρήστης/ες συμμετέχουν στην (ανα)διαμόρφωση μιας αφήγησης με κριτικές στάσεις ή σχόλια, αλλά (ανα)διαμορφώνεται/ονται επίσης μέσα από αυτή τη συμμετοχική εμπειρία: κάθε αφήγηση τείνει να δημιουργήσει «πρότυπα» δεκτών/χρηστών που εξοικειώνονται («πλάθονται») με το περιεχόμενο και τους τρόπους κάθε προβολής

ε) κάθε αφήγηση θέτει προβλήματα «μετάφρασης» του προϊόντος που δημιουργεί προς τους δέκτες/χρήστες, ανάλογα με τις γνώσεις και τα μέσα που διαθέτουν για να το αποκωδικοποιήσουν

στ) ο/η/οι δημιουργός/οί δεν ενυπάρχουν σε μια αφήγηση ως πραγματικά πρόσωπα, αλλά ως εκφραστικές στρατηγικές, που προσδιορίζονται από μια συνθετική παρουσίαση πρωταγωνιστών ή δεδομένων (σε συγκεκριμένα «σκηνικά», σύμφωνα με συγκεκριμένα «μέσα» και «σενάρια»)