Παρουσίαση/Προβολή

Περιεχόμενο μαθήματος

Το μάθημα αποσκοπεί στην ανάλυση των βασικών εννοιών της οικονομίας των μεταφορών και στην παρουσίαση και επεξεργασία σύγχρονων ζητημάτων της οικονομικής θεωρίας και της ανάλυσης μεταφορικών συστημάτων.

Έμφαση δίνεται στην εξοικείωση του φοιτητή/τριας με τα οικονομικά χαρακτηριστικά των μεταφορικών αγορών ώστε να αποκτηθεί το απαραίτητο επιστημονικό υπόβαθρο για την οικονομική ανάλυση των μεταφορικών συστημάτων και να καταστεί δυνατή η συστηματική διαχείριση εξειδικευμένων θεμάτων των μεταφορών.

Οι θεματικές ενότητες που καλύπτονται περιλαμβάνουν: γενικές αρχές και ιδιαιτερότητες της οικονομίας των μεταφορών, ζήτηση / προσφορά, χαρακτηριστικά αγορών μεταφορών, ελαστικότητα ζήτησης / προσφοράς, κόστος (άμεσο, εξωτερικό, εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους), τιμολόγηση, ρύθμιση και ανταγωνισμός, υποδομές μεταφορών, μεταφορές – επενδύσεις.

Μαθησιακοί στόχοι

Κύριους στόχους του μαθήματος αποτελεί η ανάπτυξη των παρακάτω γενικών ικανοτήτων:

• Ανάλυση και σύνθεση οικονομικών δεδομένων με τη χρήση νέων τεχνολογιών και εξειδικευμένων εργαλείων ανάλυσης
• Ευελιξία και προσαρμοστικότητα σε νέες καταστάσεις
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδικότητα και διάδραση με συνεργάτες
• Διεθνοποίηση των στάνταρντ ποιότητας
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

Τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα περιλαμβάνουν εξοικείωση του φοιτητή/τριας με τα οικονομικά χαρακτηριστικά των μεταφορικών αγορών. Δημιουργία του απαραίτητου επιστημονικού υποβάθρου για την οικονομική ανάλυση των μεταφορικών συστημάτων και βελτίωση της ικανότητας συστηματικής ανάλυσης εξειδικευμένων θεμάτων των μεταφορών.

Μέθοδοι διδασκαλίας

Τρόπος Πάράδοσης

Πρόσωπο με πρόσωπο διαλέξεις με υποβολή εργασίας και φροντιστήρια κατά περίπτωση.

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

Χρησιμοποιείται η ασύγχρονη πλατφόρμα eClass, και ηλεκτρονική αλληλογραφία. Επίσης, συστήνονται εξειδικευμένα εργαλεία που διατίθενται ελεύθερα ή με άδεια εκπαιδευτικής χρήσης.

Οργάνωση Διδασκαλίας

Διαλέξεις (30 ώρες), Εκπόνηση μελέτης (project) / Εργασίες (40 ώρες*), Φροντιστήρια (10 ώρες), Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας (60 ώρες).

*Σε περίπτωση που δεν ζητηθεί εργασία οι ώρες αυτές κατανέμονται στη μελέτη και ανάλυση της βιβλιογραφίας.

Μέθοδοι αξιολόγησης

Η αξιολόγηση των φοιτητών γίνεται μέσω:

• γραπτής εξέτασης στο τέλος του εξαμήνου
• βαθμολόγησης της εκπονούμενης μελέτης (project)/ Εργασιών (εφόσον έχει ζητηθεί)
• προφορικής εξέτασης (αν κριθεί απαραίτητο ή συντρέχουν νόμιμοι λόγοι)

Η γλώσσα αξιολόγησης είναι η Ελληνική εκτός και αν οι φοιτητές προέρχονται από το πρόγραμμα ERASMUS, οπότε η εξέταση θα γίνεται στα Αγγλικά.

Προαπαιτούμενα

Δεν υπάρχουν.

Διδάσκοντες

Κωνσταντίνος Πάνου

Καθηγητής

Γραφείο: Κοραή 2Α, 1ος όροφος

Ώρες Γραφ.: Παρ 10:00-12:00, ή κατόπιν συνενόησης

Email: panou@aegean.gr

Βιβλιογραφία

Συνίσταται η εξής κύρια βιβλιογραφία:

• Blauwens, G., De Baere, P., and Van de Voorde, E. Transport Economics. Fifth Edition, Uitgeverij De Boeck, Antwerp, 2012.
• Boyer, K.D., Principles of Transportation Economics, Reading, Mass: Addison Wesley Longman, 1998.
• Button, K.J., Transport Economics, Edward Elgar, 1993.
• Winston, C., "Conceptual developments in the economics of transportation: An interpretive survey", Journal of Economic Literature XVIII(1), 1985, 57-94.
• Quinet, E. and R. Vickerman (2004), Principles of Transport Economics, Cheltenham and Northampton, Mass: Edward Elgar.
• Small, K.A. and E.T. Verhoef (2007), The Economics of Urban Transportation, Second Edition, London and New York: Routledge.

Η βιβλιογραφία αυτή συμπληρώνεται με μια σειρά από προτεινόμενα αναγνώσματα που παρουσιάζονται στη συνέχεια. Τα αναγνώσματα αυτά δίνονται εναλλακτικά - αρκεί να μελετήσει κανείς μια εργασία ανά κατηγορία, για να αποκτήσει μια αντιπροσωπευτική εικόνα της κάθε θεματικής ενότητας.

Με αστερίσκο (*) σημειώνονται τα κατ’ εξοχήν σημαντικά αναγνώσματα.

I. Εισαγωγή

• * Blauwens, μέρος Ι
• * Boyer, κεφ. 1
• * Button, κεφ. 1, Ενότητα 2.1.
• * Winston, 57-61.
• Small and Verhoef (2007), κεφ. 1.
• Quinet and Vickerman, κεφ. 1.

II. Μεταφορική Ζήτηση

α. Γενικά

• * Blauwens, μέρος ΙΙI
• * Boyer, κεφ. 2-4
• * Button, κεφ. 3 (αγνοήστε την ενότητα 3.5).
• * Winston, 69-78.
• * Small and Verhoef (2007), κεφ. 2.
• Quinet and Vickerman, κεφ. 4.
• De Palma, A., R. Lindsey and N. Picard (2006), “Urban passenger travel demand”, in R. Arnott and D. MacMillen (eds.), The Blackwell Companion to Urban Economics, Oxford: Blackwell Publishing, Chapter 16, 261-280 (η ενότητα 3 είναι αμιγώς μαθηματική και μπορεί να παραληφθεί).
• Oum, T.H., W.G. Waters II and J-S. Yong (1992), "Concepts of price elasticities of transport demand and recent empirical estimates: an interpretative survey", Journal of Transport Economics and Policy 26(2), 139-154 and 164-169.
• Graham, D.J. and S. Glaister (2002), “The demand for automobile fuel: a survey of elasticities”, Journal of Transport Economics and Policy 36, 1-25.
• Brons, M., E. Pels, P. Nijkamp and P. Rietveld (2002), "Price elasticities of demand for passenger air travel: A meta-analysis", Journal of Air Transport Management 8(3), 165-175.
• Victoria Transport Policy Institute, “Transportation elasticities: How prices and other factors affect travel behavior, TDM Encyclopedia (http://www.vtpi.org/tdm/tdm11.htm)
• Wardman, Mark (2001), “A review of British evidence on time and service quality valuations”, Transportation Research 37E, 107-128.
• Redmond, L.S. and P.L. Mokhtarian (2001), "The positive utility of the commute: modeling ideal commute time and relative desired commute", Transportation 28(2), 179-205.
• Richardson, A.J. (2003), “Some evidence of travelers with zero value of time”, Transportation Research Record 1854, 107-113.
• Mokhtarian, P.L. and I. Salomon (2001), “How derived is the demand for travel? Some conceptual and measurement considerations”, Transportation Research A 35A, 695-719.

β. Επιλογή τρόπου μετακίνησης και μέσα μαζικής μεταφοράς

• Small, K.A. and J.A. Gomez-Ibanez (1999), "Urban transportation", in P. Cheshire and E.S. Mills (eds.), Handbook of Regional and Urban Economics 3, Amsterdam: North-Holland, Sect. 5.
• Pucher, J. (2002), "Renaissance of public transport in the United States?", Transportation Quarterly 56(1), 33-49.
• O’Sullivan, A. (2007), Urban Economics, 6th edition, Boston: McGraw-Hill Irwin, Chapter 12.

III. Μεταφορικά Κόστη

• * Blauwens, μέρος ΙΙ
• * Boyer, κεφ. 5-8
• * Winston, 61-69.
• Small and Verhoef (2007), κεφ. 3.
• Quinet and Vickerman, κεφ. 5.
• Braeutigam, R.R. (1999), “Learning about transport costs”, Chapter 3 in Gomez-Ibanez, J.A., W.B. Tye and C. Winston, eds., (1999), Essays in Transportation Economics and Policy: A Handbook in Honor of John R. Meyer, Brookings Institution, 57-98.
• Caves, D.W., L.R. Christensen and M.W. Tretheway (1984), "Economies of density versus economies of scale: Why trunk and local service airline costs differ", Rand Journal of Economics 15(4), 471-489.
• Small, K.A., C. Winston and C.A. Evans (1989), Road Work, Washington D.C.: Brookings.

IV. Εξωτερικά κόστη και τιμολόγηση

α. Γενικά

• * Blauwens, μέρος ΙΙ και IV
• * Boyer, κεφ. 10.
• * Arnott, R. and K.A. Small (1994), "The economics of traffic congestion", American Scientist 82, Sept.-Oct., 446-455.
• Winston, 78-81.
• Small and Verhoef (2007), κεφ. 4.
• Parry, I.W.H., M. Walls and W. Harrington (2007), “Automobile externalities and policies”, Journal of Economic Literature 45, 373-399.
• Small, K.A. and J.A. Gomez-Ibanez (1999), "Urban transportation", in P. Cheshire and E.S. Mills (eds.), Handbook of Regional and Urban Economics 3, Amsterdam: North-Holland, Sect. 2.
• De Palma, A. and R. Lindsey (2000), "Transportation: Supply and congestion", International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, N.J. Smelser and P.B. Baltes (eds.), Oxford: Pergamon, Vol. 23, 2001, 15882-8.
• O’Sullivan, A. (2007), Urban Economics, 6th edition, Boston: McGraw-Hill Irwin, Chapter 11.
• Lindsey, R. (2006), “Do economists reach a conclusion on highway pricing?: The intellectual history of an idea”, Econ Journal Watch 3(2), May, 292-379 (http://www.econjournalwatch.org).
• Lindsey, R. (2007), “Congestion relief: Assessing the case for road tolls in Canada”, C.D. Howe Institute Commentary 248, May 2007 (http://www.cdhowe.org).
• Parry, I.W.H. (2008), “Pricing urban congestion”, Resources for the Future, Discussion Paper 08-35.

β. Αξιολόγηση επενδύσεων και τιμολόγηση υποδομών

• * Winston, C. (1991), "Efficient transportation infrastructure policy", Journal of Economic Perspectives 5(1), Winter, 113-127.
• Small and Verhoef (2007), κεφ.
• Small, K.A., C. Winston and C.A. Evans (1989), Road Work, Washington D.C.: Brookings.
• The Van Horne Institute (2004), “Calgary/Edmonton High-Speed Rail: An Integrated Region”, Pre-Feasibility Study, October (http://www.vanhorne.info/publications).

Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

• Research in Transportation Economics
• Journal of Transport Economics and Policy
• Environmental and Resource Economics
• Transportation Research: Parts A: Policy and Practice
• ransportation Research: Parts D: Transport and Environment
• International Journal of Sustainable Transportation
• Transportation Planning and Technology
• Transportation Research Record
• Transport Policy
• Journal of European Transport
• Transportation Science
• Transport Reviews
• Research in Transportation Business and Management

Προτεινόμενα συγγράμματα

Οι φοιτητές/τριες έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ τριών βασικών συγγραμμάτων/εγχειριδίων:

• Σαμπράκος Ε. (2001), Εισαγωγή στην Οικονομική των Μεταφορών, Εκδόσεις Σταμούλης, Αθήνα
• Μουρμούρης Ι. (2006), Οικονομική των Μεταφορών, Εκδόσεις Σταμούλης, Αθήνα.
• Προφυλλίδης Β. (2006), Οικονομική των Μεταφορών, Εκδόσεις Γιαχούδη, Θεσσαλονίκη.