Παρουσίαση/Προβολή

(ΚΑ-120) -  Καντσά Βενετία

Περιγραφή Μαθήματος

Η συγγένεια υπήρξε το προνομιακό πεδίο μελέτης και έρευνας της ανθρωπολογίας για περίπου έναν αιώνα, μέχρι τη δεκαετία του 1970, όταν το ανθρωπολογικό ενδιαφέρον για τη μελέτη των συγγενειακών σχέσεων μειώθηκε αισθητά ύστερα από την κριτική που δέχτηκαν οι επονομαζόμενες ολιστικές προσεγγίσεις της συγγένειας. Ωστόσο, οι επιδράσεις της συμβολικής προσέγγισης της συγγένειας και των φεμινιστικών αναλύσεων του φύλου, της αναπαραγωγής και της σεξουαλικότητας, αλλά και οι εθνογραφικές καταγραφές των τρόπων με τους οποίους κατασκευάζονται και νοηματοδοτούνται οι συγγενειακές και οικογενειακές σχέσεις στις δυτικές κοινωνίες είχαν ως συνέπεια την ανανέωση του ανθρωπολογικού ενδιαφέροντος για τη μελέτη της συγγένειας και της οικογένειας τις τελευταίες δεκαετίες.

Στα πλαίσια του μαθήματος επιχειρείται καταρχήν η γνωριμία με τις κυριότερες ανθρωπολογικές θεωρίες της συγγένειας και η κατανόηση βασικών εννοιών. Αναλυτικότερα, εξετάζονται η θεωρία της μονογραμμικής καταγωγής και η θεωρία της επιγαμίας, θεωρίες οι οποίες αντιμετωπίζουν τη συγγένεια ως συνολικό τρόπο οργάνωσης μιας κοινωνίας, και αναλύονται οι έννοιες της καταγωγής, της αγχιστείας, της αιμομιξίας, της εξωγαμίας, του έδνου, της προίκας, της εγκατάστασης, της οικογένειας και της οικιακής ομάδας ανάμεσα σε άλλες. Εξετάζονται ακόμα τόσο η συμβολική προσέγγιση όσο και φεμινιστικές θεωρήσεις που προτείνουν την από κοινού ανάλυση της συγγένειας και του φύλου, και οι οποίες αμφισβήτησαν παλαιότερες ολιστικές θεωρίες περί συγγένειας και προετοίμασαν το έδαφος για την ανάδυση σύγχρονων προσεγγίσεων. Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη χρήση νέων μεθόδων αναπαραγωγής και την εμφάνιση νέων τρόπων συμβίωσης και καινούργιων μορφών γαμήλιων σχέσεων οι οποίες αμφισβήτησαν ρητά την άποψη ότι οι πλέον διαδεδομένες κοινωνικές μας σχέσεις είναι βασισμένες στη ‘βιολογία’ ή τη ‘φύση’, διαφοροποίησαν τις αντιλήψεις μας σχετικά με το ‘τι κάνει’ κάποιον συγγενή, και επανέφεραν με ένταση στο προσκήνιο την ερώτηση αναφορικά με τις εννοιολογήσεις της συγγένειας και της οικογένειας σε διαφορετικά πολιτισμικά συμφραζόμενα.

Λέξεις κλειδιά: συγγένεια, ορολογία, καταγωγή, αγχιστεία, οικογένεια, οικιακή ομάδα, αναπαραγωγή

 

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνόγλωσση

Καλπουρτζή, Εύα. 2001. Συγγενικές Σχέσεις και Στρατηγικές Ανταλλαγών. Το Παράδειγμα της Νάξου το 17^ο αι. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα

Καντσά, Βενετία (επιμ.). 2013 Η μητρότητα στο προσκήνιο. Σύγχρονες έρευνες στην ελληνική εθνογραφία. Αθήνα: Αλεξάνδρεια

Καντσά, Βενετία (επιμ.). 2015 Μεταβαλλόμενες σχέσες. Συγγένεια και ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Αθήνα: Αλεξάνδρεια

Καυταντζόγλου, Ρωξάνη (επιμ.) 1996. Οικογένειες του Παρελθόντος. Μορφές Οικιακής Οργάνωσης στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια. Αθήνα: Αλεξάνδρεια

Kuper, Adam. 2006 [α’ έκδοση 1988, β’ έκδοση 2005]. Η επανεπινόηση της πρωτόγονης κοινωνίας. Μεταμορφώσεις ενός μύθου. Αθήνα: Αλεξάνδρεια

Sahlins, Marshall(2014) Τι είναι (και τι δεν είναι) η συγγένεια. Αθήνα: Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου

Strathern, Marilyn. 2008 [1992].Αναπαράγοντας το μέλλον. Ανθρωπολογία, συγγένεια και νέες τεχνολογίες αναπαραγωγής. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα

Τουντασάκη, Ειρήνη 2008 Ανθρωπολογικές θεωρήσεις της συγγένειας κατά τον 20^ο αι. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα

Τουντασκάκη, Ειρήνη. 2015. "Το παιδί που μεγαλώνει μέσα σου θα πάρει και από σένα". Δωρεά ωαρίων, μητρότητα και συγγένεια. Αθήνα: Πατάκης.. 

Vernier, Bernard. 2001. Η Κοινωνική Γένεση των Αισθημάτων. Πρωτότοκοι και Υστερότοκοι στην Κάρπαθο. Αθήνα: Αλεξάνδρεια

Vernier, Bernard. 2012. Το πρόσωπο και το όνομα. Συμβολή στη μελέτη των συστημάτων συγγένειας. Αθήνα: Αλεξάνδρεια

Ξενόγλωσση

Carsten, Janet (ed.). 2000. Cultures of Relatedness. New Approaches to the Study of Kinship. Cambridge University Press: Cambridge.

Collier, Jane Fishburne and Sylvia Junko Yanagisako (eds.).1987. Gender and Kinship. Essays Toward a Unifiied Analysis.Stanford University Press: Stanford, California.

Edwards, Janet, Sarah Franklin, Eric Hirsch, Frances Price, Marilyn Strathern (eds). 1993 (2^nd edition). Technologies of Procreation. Kinship in the Age of Assisted Conception. Routledge: London and New York.

Evans-Prichard, E.E. 1951 (επανέκδοση 2002). Kinship and Marriage among the Nuer. Clarendon Press: Oxford.

Fortes, Meyer. The Web of Kinship Among the Tallensi: The second part of an analysis of the social structure of a Trans-Volta Tribe. Oxford University Press: London

Fox, Robin. 1967. Kinship and Marriage. An Anthropological Perspective. Cambridge University Press: Cambridge.

Frankin, Susan & Susan McKinnon (eds.) 2001. Relative Values. Reconfiguring Kinship Studies. Duke University Press: Durham & London.

Ginsberg, Faye and Rayna Rapp (eds.) Conceiving the New World Order. University of California Press: Berkeley

Goody, Jack (ed.) 1973. The Character of Kinship. Cambridge University Press: Cambridge

Goody, Jack (ed.). 1971. Kinship. Penguin Books Ltd: Harmondsworth, Middlesex, England.

Héritier, Françoise. 2005. Οι δύο αδελφές και η μητέρα τους. Ανθρωπολογία της Αιμομιξίας, Αθήνα, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου (αρχική γαλλική έκδοση, 1994).

Holy, Ladislav. 1996. Anthropological Perspectives on Kinship. Pluto Press: London.

Kuper, Adam.1988. The Invention of Primitive Society. Transformation of an Illusion. Routledge: London and New York.

Levi-Strauss, Claude. 1949. Les Structures elementaires de la parente

Mac Cornack, C and Marilyn Strathern(eds.) 1980. Nature, Culture and Gender. Cambridge University Press: Cambridge

Malinowski, Bronislav. 1927 (επανέκδοση 2001). Sex and Repression in Savage Society. Routledge: London and New York. Ή ελληνική μετάφραση: Malinowski, Bronislav. 1927 (μτφ. 1976). Σεξουαλικότητα και Καταπίεση στην Πρωτόγονη Κοινωνία. Εκδ. Καστανιώτης: Αθήνα

Needham, Rodney.1962. Structure and Sentiment

Parkin, Roger and Linda Stone. 2004. Kinship and Family. An Anthropological Reader. Blackwell Publishing

Radcliffe-Brown A.R., Forde C. D. (eds.) 1950. African Systems of Kinship and Marriage. Oxford University Press.

Radcliffe-Brown, A.R. 1950. Social Organization of African Systems of Kinship and Marriage

Schneider, David. 1968 (2nd 1980). American Kinship. A Cultural Account. The University of Chicago Press: Chicago and London

Stone, Linda. 1997. Kinship and Gender. An Introduction. Westview Press: Colorado and Oxford.

Stone, Linda. 2000. New Directions in Anthropological Kinship. Rowman & Littlefield.

Strathern, Marilyn. 1992. After Nature. English Kinship in the late Twentieth Century. Cambridge University Press: Cambridge

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Παρασκευή 2 Οκτωβρίου 2015