Παρουσίαση/Προβολή

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ 2025-26

(131133) - Εύη Σαμπανίκου

Περιγραφή Μαθήματος

To μάθημα αποτελεί μια συνολική επισκόπηση στην ιστορία, τη θεωρία και το περιεχόμενο της ιστορίας της τέχνης, σε συνάρτηση με το πολιτισμικό γίγνεσθαι κάθε περιόδου, με στόχο τη διεπιστημονική θεώρηση των μέσων που διαμορφώνουν διαχρονικά την τέχνη στο πλαίσιο των κοινωνιών και των ιδεολογιών τους. Οι επιμέρους ενότητες του μαθήματος διαμορφώνονται ως εξής:

Εισαγωγή: Έννοιες και ορισμοί της Τέχνης. Οι παραδοσιακές Καλές Τέχνες και η Ιστορία της Τέχνης. Θεωρία και Μεθοδολογία της Ιστορίας της Τέχνης. Περίοδοι της Ιστορίας της Τέχνης, από την προϊστορία έως τη σύγχρονη εποχή. Ορολογία της τέχνης. Οι έννοιες του ρεαλισμού/φυσιοκρατίας και της αφαίρεσης. Η Αισθητική Φιλοσοφία και οι πρώτες θεωρίες για την τέχνη.
Οι σημαντικοί προϊστορικοί πολιτισμοί της Ανατολής. Η Αίγυπτος. Οι πολιτισμοί του Αιγαίου και της ηπειρωτικής Ελλάδας. Η τέχνη της Κλασικής Αρχαιότητας.
Η Κλασική Τέχνη: Στοιχεία αρχιτεκτονικής, Γλυπτική, Αγγειογραφία
Ο Ευρωπαϊκός Μεσαίωνας και οι αισθητικές θεωρίες του. Η Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη. Η Γοτθική Τέχνη. Η Αναγέννηση.
Ο Ουμανισμός, η γεωμετρική προοπτική και οι αισθητικές θεωρίες της Αναγέννησης. Το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της Αναγέννησης. Τέχνη και επιστήμη.
Ο Μανιερισμός και το Μπαρόκ, Ιστορικό και κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο. Το Ροκοκό. Ο χαρακτήρας της Ευρωπαϊκής τέχνης του 18ου αιώνα.
Οι αισθητικές θεωρίες της τέχνης από τον 17^ο έως το 19^ο αιώνα. Ο Διαφωτισμός και οι επιδράσεις του.

Ο Νεοκλασικισμός και ο Ρομαντισμός, η ακαδημαϊκή τέχνη και ο Ιμπρεσιονισμός στην Ευρώπη, οι νέες τάσεις στην τέχνη και το θεωρητικό τους πλαίσιο.
Ο Μετα-ιμπρεσιονισμός και ο Σεζάν, η περίπτωση της Ελλάδας, η Σχολή του Μονάχου και η Ευρώπη.
Το κοινωνικοπολιτικό και θεωρητικό πλαίσιο του Μοντερνισμού, τα ρεύματα του Μοντερνισμού στην Ευρώπη (Φωβισμός, Κυβισμός, Φουτουρισμός, Νταντά και Σουρεαλισμός, Εξπρεσιονισμός, Κονστρουκτιβισμός), η σχέση Μοντέρνας τέχνης και Ψυχανάλυσης (Πικάσο, Σουρεαλιστές, Ντε Κίρικο και ο Φρόϋντ).
Η υποδοχή του Μοντερνισμού στην Ελλάδα. Έλληνες Μοντερνιστές. Ο Ελληνοκεντρικός και ο Συνεπής Μοντερνισμός.
Η Ευρώπη και η Ελλάδα μετά το 1945.
Το θεωρητικό πλαίσιο και οι παρακαταθήκες του Μοντερνισμού, έλευση και έννοιες του Μεταμοντέρνου.

Βιβλιογραφία:

α) Διδακτικά Εγχειρίδια μαθήματος

Janson W. Η., Janson F. Anthony, Ιστορία της Τέχνης. Η Δυτική Παράδοση, μετάφραση: Μαριάννα Αντωνοπούλου – Νάνσυ Κουβαράκου, εκδόσεις Ίων / Έλλην, Αθήνα 2011, ISBN 978-960-697-059-7 (Κωδικός στον ΕΥΔΟΞΟ: 86199395).
Julian Bell, Καθρέφτης του Κόσμου. Μια Νέα Ιστορία της Τέχνης, μετάφραση: Γιώργος Λαμπράκος, Ελεάννα Πανάγου, επιστημονική επιμέλεια: Κωνσταντίνος Ιωαννίδης, εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, Αθήνα 2009, ISBN: 978-960-455-605-2 (Κωδ. ΕΥΔΟΞΟΣ: 24154).

β) Συμπληρωματική βιβλιογραφία

E.H.Gombrich, Το Χρονικό της Τέχνης, μτφρ. Λίνας Κάσδαγλη, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 1998, 14η εκδ. – 2011, ISBN: 978-960-250-144-3 (Κωδ. ΕΥΔΟΞΟΣ: 44017).
Belting H.,Dilly H.,Kemp W.,Warnke M.,Sauerlander W., Εισαγωγή στην Ιστορία της Τέχνης, εκδόσεις ΒΑΝΙΑΣ, Θεσσαλονίκη 1995 (Κωδ. ΕΥΔΟΞΟΣ: 4860)
Χιού Χόνορ, Τζών Φλέμινγκ, Ιστορία της Τέχνης, Εκδ. ΕΛΕΝΗ ΣΑΡΑΦΙΔΟΥ & ΣΙΑ, Αθήνα 1991, ISBN: 9789607183057 (Κωδ. Εύδοξος: 34344)
Henrich Wοlfflin, Βασικές Έννοιες της Ιστορίας της Τέχνης, εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1992, ISBN: 9602606762.
Μιχ. Τιβέριος, Ελληνική Τέχνη. Αρχαία Αγγεία, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ, Αθήνα 1996, ISBN: 960-213-291-4.
Νικ. Γιαλούρης, Ελληνική Τέχνη. Αρχαία Γλυπτά, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ, Αθήνα 1994-5, ISBN: 960-213-290-6.
Giorgio Vasari, The Lives of the Artists, Oxford University Press, 1991, ISBN: 019281754X.
Arnold Hauser, Κοινωνική Ιστορία της Τέχνης, τόμος 2, εκδόσεις Κάλβος, Αθήνα 1980.
Άντονυ Χιούζ, Μιχαήλ Άγγελος, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2001, ISBN: 960-03-3313-0.
Μ. Λαμπράκη – Πλάκα, Οι Πραγματείες περί ζωγραφικής Αλμπέρτι και Λεονάρντο, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, Ηράκλειο Κρήτης 1988.
Έρβιν Πανόφσκι, Μελέτες Εικονολογίας. Ουμανιστικά Θέματα στην τέχνη της Αναγέννησης, Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 1991.
Νικολο Μακιαβέλι, Ο Ηγεμόνας, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2002, ISBN: 960-293-945-1.
Τζούλιο Κάρλο Αργκάν, Η Μοντέρνα Τέχνη, εκδ. Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας-Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης - Α.Σ.Κ.Τ, Αθήνα 2001, ISBN: 960-524-028-8 (Κωδικός στον ΕΥΔΟΞΟ: 1152).
Hal Foster, κ.α., Η Τέχνη από το 1900. Μοντερνισμός, Αντιμοντερνισμός, Μεταμοντερνισμός, εκδ. Επίκεντρο, Αθήνα 2007, ΙSBN: 978-960-458-047-7 (Κωδικός στον ΕΥΔΟΞΟ: 15037).
Ν.Στάγκος (επιμ.), Έννοιες της Μοντέρνας Τέχνης. Από τον Φωβισμό στο Μεταμοντερνισμό, εκδ. ΜΙΕΤ (Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης), Αθήνα 2003, ISBN: 960-250-253-3 (Κωδικός στον ΕΥΔΟΞΟ: 15037)
H. H. Arnason, Ιστορία της Σύγχρονης Τέχνης. Ζωγραφική, Γλυπτική, Αρχιτεκτονική, Φωτογραφία, εκδ. Επίκεντρο, Αθήνα 2005, ΙSBN: 978-960-6645-67-9 (Κωδικός στον ΕΥΔΟΞΟ: 15054).
Τζ. Ρούμπιν, Ιμπρεσιονισμός, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2000, ISBN: 960-03-2653-3
Αντ. Κωτίδης, Ελληνική Τέχνη. Ζωγραφική 19ου αι., ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ, Αθήνα 1998, ISBN: 960-213-302-3.
Χρ. Χρήστου, Ελληνική Τέχνη. Ζωγραφική 20ου αι, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ, Αθήνα 1998, ISBN: 960-213-303-1.
Μ. Γκαίηλ, Νταντά και Υπερρεαλισμός, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1999, ISBN: 960-03-2448-4 (Κωδικός στον Εύδοξο: 16980)
Μ. Λαμπράκη – Πλάκα, Εθνική Πινακοθήκη. Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου. Τέσσερις Αιώνες Ελληνικής Ζωγραφικής, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σόυτζου, Αθήνα 2000, ISBN: 960-7791-07-Χ.
Ν. Λοϊζίδη, Ο Υπερρεαλισμός στη Νεοελληνική Τέχνη. Η περίπτωση του Νίκου Εγγονόπουλου, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1984.
Arnold Hauser, Κοινωνική Ιστορία της Τέχνης, τόμοι 3-4, εκδόσεις Κάλβος, Αθήνα 1980.
Walter Benjamin, Δοκίμια για την Τέχνη (περιέχει «Το έργο τέχνης την εποχή της τεχνικής αναπαραγωγιμότητάς του»), εκδόσεις Κάλβος, Αθήνα 1978.
Andre Malraux, Το φανταστικό μουσείο, εκδόσεις Πλέθρον, Αθήνα 2007, ISBN: 978-960-348-157-7.