Ανθρωπολογία της Συγγένειας και του Φύλου [open]
Venetia Kantsa
Η συζήτηση για τη σχέση φύσης και πολιτισμού είναι το κατεξοχήν ερώτημα που έχει απασχολήσει, και συνεχίζει να απασχολεί την ανθρωπολογία. Αρχικά μέσα από μια συζήτηση για τη φυλή, αργότερα για τη συγγένεια, και στη συνέχεια για το φύλο και τη σεξουαλικότητα, το ενδιαφέρον για τη σχέση «φύση και πολιτισμός», «βιολογία και συγγένεια/φύλο/σεξουαλικότητα», συνεχίζει να κεντρίζει το ενδιαφέρον, αφού φαίνεται να αφορά, σε τελευταία ανάλυση, ζητήματα ταξινόμησης, ένταξης, και αποκλεισμού.
Στο πλαίσιο του μαθήματος επιχειρείται η παρουσίαση και ανάλυση των κυριότερων ανθρωπολογικών προσεγγίσεων που αφορούν στη μελέτη της συγγένειας, του φύλου, και της σεξουαλικότητας. Εξετάζονται οι ανθρωπολογικές προσεγγίσεις της συγγένειας από τα τέλη του 19ου αι. μέχρι σήμερα, αναλύεται το ζήτημα της έμφυλης διαφοροποίησης, παρουσιάζονται οι θεωρίες της κατασκευής και της επιτελεστικότητας, και προσεγγίζεται κριτικά η άποψη ότι οι πλέον διαδεδομένες κοινωνικές μας σχέσεις, συγγενικές, έμφυλες ή σεξουαλικές βασίζονται στη «βιολογία» ή τη «φύση».
Πιο συγκεκριμένα, θα μας απασχολήσουν η σημασία της μελέτης της συγγένειας στην ανθρωπολογία και η σύνδεσή της ως ερευνητικού πεδίου με τα θεωρητικά ρεύματα του εξελικτικισμού, του δομολειτουργισμού και του δομισμού κατά την διάρκεια 19ου και 20ου αι., η ανθρωπολογική ενασχόληση με τις γυναίκες ως υποκείμενα της έρευνας και η μετατόπιση του ανθρωπολογικού ενδιαφέροντος στους πολλαπλούς τρόπους σχηματισμού των έμφυλων υποκειμένων και της διαπραγμάτευσης των έμφυλων σχέσεων, η επίδραση της θεωρίας της παραστασιακής επιτέλεσης και της queer θεωρίας στην ανάλυση του φύλου και της σεξουαλικότητας, η εκ νέου ανθρωπολογική στροφή, στο τέλος του 20ου και τις αρχές του 21ου αι., στη μελέτη της συγγένειας, και η εμφάνιση των επονομαζόμενων «νέες μελέτες της συγγένειας»—οι οποίες μελετούν τη χρήση νέων μεθόδων αναπαραγωγής, την εμφάνιση νέων τρόπων συμβίωσης και καινούργιων μορφών γαμήλιων σχέσεων, τη σύνδεση συγγένειας και σεξουαλικότητας και την δημιουργία οικογενειών από άτομα με ομόφυλες ερωτικές πρακτικές.
Λιγότερα
Η συζήτηση για τη σχέση φύσης και πολιτισμού είναι το κατεξοχήν ερώτημα που έχει απασχολήσει, και συνεχίζει να απασχολεί την ανθρωπολογία. Αρχικά μέσα από μια συζήτηση για τη φυλή, αργότερα για τη συγγένεια, και στη συνέχεια για το φύλο και τη σεξουαλικότητα, το ενδιαφέρον για τη σχέση «φύση και πολιτισμός», «βιολογία και συγγένεια/φύλο/σεξουαλικότητα», συνεχίζει να κεντρίζει το ενδιαφέρον, αφού φαίνεται να αφορά, σε τελευταία ανάλυση, ζητήματα ταξινόμησης, ένταξης, και αποκλεισμού.
Στο πλαίσιο του μαθήματος επιχειρείται η παρουσίαση και ανάλυση των κυριότερων ανθρωπολογικών προσεγγίσεων που αφορούν στη μελέτη της συγγένειας, του φύλου, και της σεξουαλικότητας. Εξετάζονται οι ανθρωπολογικές προσεγγίσεις της συγγένειας από τα τέλη του 19ου αι. μέχρι σήμερα, αναλύεται το ζήτημα της έμφυλης διαφοροποίησης, παρουσιάζονται οι θεωρίες της κατασκευής και της επιτελεστικότητας, και προσεγγίζεται κριτικά η άποψη ότι οι πλέον διαδεδομένες κοινωνικές μας σχέσεις, συγγενικές, έμφυλες ή σεξουαλικές
Η συζήτηση για τη σχέση φύσης και πολιτισμού είναι το κατεξοχήν ερώτημα που έχει απασχολήσει, και συνεχίζει να απασχολεί την ανθρωπολογία. Αρχικά μέσα από μια συζήτηση για τη φυλή, αργότερα για τη συγγένεια, και στη συνέχεια για το φύλο και τη σεξουαλικότητα, το ενδιαφέρον για τη σχέση «φύση και πολιτισμός», «βιολογία και συγγένεια/φύλο/σεξουαλικότητα», συνεχίζει να κεντρίζει το ενδιαφέρον, αφού φαίνεται να αφορά, σε τελευταία ανάλυση, ζητήματα ταξινόμησης, ένταξης, και αποκλεισμού.
Στο πλαίσιο του μαθήματος επιχειρείται η παρουσίαση και ανάλυση των κυριότερων ανθρωπολογικών προσεγγίσεων που αφορούν στη μελέτη της συγγένειας, του φύλου, και της σεξουαλικότητας. Εξετάζονται οι ανθρωπολογικές προσεγγίσεις της συγγένειας από τα τέλη του 19ου αι. μέχρι σήμερα, αναλύεται το ζήτημα της έμφυλης διαφοροποίησης, παρουσιάζονται οι θεωρίες της κατασκευής και της επιτελεστικότητας, και προσεγγίζεται κριτικά η άποψη ότι οι πλέον διαδεδομένες κοινωνικές μας σχέσεις, συγγενικές, έμφυλες ή σεξουαλικές
Περίγραμμα
Διδάσκοντες
Καντσά Βενετία
Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια
Τμήμα Κοινωνικής. Ανθρωπολογίας και Ιστορίας - Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Στόχος Μαθήματος
Η ανάλυση των κοινωνικών και πολιτισμικών συμφραζομένων μέσα στα οποία αναδύονται κάθε φορά τα συστήματα της συγγένειας, οι εννοιολογήσεις του φύλου, και οι αντιλήψεις περί σεξουαλικότητας μέσα από συγκεκριμένα εθνογραφικά παραδείγματα σε διαφορετικούς πολιτισμούς. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, προβληματοποιείται η ίδια η εννοιολόγηση του φύλου και της συγγένειας μέσα από την ενασχόληση με θεωρητικές προσεγγίσεις που αναλύουν το φύλο και τη συγγένεια ως επιτελεστικές πρακτικές.
Μαθησιακά αποτελέσματα
Πιο συγκεκριμένα, θα μας απασχολήσουν η σημασία της μελέτης της συγγένειας στην ανθρωπολογία και η σύνδεσή της ως ερευνητικού πεδίου με τα θεωρητικά ρεύματα του εξελικτικισμού, του δομολειτουργισμού και του δομισμού κατά την διάρκεια 19ου και 20ου αι., η ανθρωπολογική ενασχόληση με τις γυναίκες ως υποκείμενα της έρευνας και η μετατόπιση του ανθρωπολογικού ενδιαφέροντος στους πολλαπλούς τρόπους σχηματισμού των έμφυλων υποκειμένων και της διαπραγμάτευσης των έμφυλων σχέσεων, η επίδραση της θεωρίας της παραστασιακής επιτέλεσης και της queer θεωρίας στην ανάλυση του φύλου και της σεξουαλικότητας, η εκ νέου ανθρωπολογική στροφή, στο τέλος του 20ου και τις αρχές του 21ου αι., στη μελέτη της συγγένειας, και η εμφάνιση των επονομαζόμενων «νέες μελέτες της συγγένειας»—οι οποίες μελετούν τη χρήση νέων μεθόδων αναπαραγωγής, την εμφάνιση νέων τρόπων συμβίωσης και καινούργιων μορφών γαμήλιων σχέσεων, τη σύνδεση συγγένειας και σεξουαλικότητας και την δημιουργία οικογενειών από άτομα με ομόφυλες ερωτικές πρακτικές.
Βιβλιογραφία
Αθανασίου, Αθηνά 2006. Φεμινιστική Θεωρία και Πολιτισμική Κριτική. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Bamford, Sandra και James Leach (eds.). 2009. Kinship and Beyond. The Genealogical Model Reconsidered. Νέα Υόρκη και Οξφόρδη: Berghahn.
Birenbaum-Carmeli, Daphna και Marcia C. Inhorn (eds.). 2009. Assistg Reproduction, Testing Genes. Global Encounters with Biotechnologies. Νέα Υόρκη και Οξφόρδη: Berghahn.
Butler, Judith. 1990. GenderTrouble. Feminism and the Subversion of Identity. Νέα Υόρκη και Λονδίνο: Routledge [μτφ. στα ελληνικά Αναταραχήφύλου. Ο φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας. Αθήνα: Αλεξάνδρεια].
Butler, Judith 1993 Bodies That Matter. On the Discursive Limits of ‘Sex’. Νέα Υόρκη και Λονδίνο: Routledge [μτφ. στα ελληνικά Σώματα με σημασία. Οριοθετήσεις του ‘Φύλου’ στο Λόγο. Αθήνα: Εκκρεμές.
Butler, Judith. 2004. Undoing Gender. New York and London: Routledge.
Caplan, Pat. 1987. The Cultural Construction of Sexuality. Λονδίνο: Tavistock Publications.
Carsten, Janet (επιμ.). 2000. Cultures of Relatedness. New Approaches to the Study of Kinship. Κέμπριτζ: Cambridge University Press.
Carsten, Janet. 2003. After Kinship. Cambridge: Cambridge University Press.
Γιαννακόπουλος, Κώστας. 2006. Σεξουαλικότητα. Θεωρίες και Πολιτικές της Ανθρωπολογίας.Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Collier, Jane Fishburne and Sylvia Junko Yanagisako (επιμ.). 1987. Gender and Kinship. Essays Toward a Unifiied Analysis. Στάντφορντ, Καλιφόρνια: Stanford University Press.
Dumont, Louis. 1996. Εισαγωγή σε Δύο Θεωρίες της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας. Αθήνα: Καστανιώτης.
Edwards, Janet, Sarah Franklin, Eric Hirsch, Frances Price, Marilyn Strathern (επιμ). 1993 (2ndedition). Technologies of Procreation. Kinship in the Age of Assisted Conception. Λονδίνο και Νέα Υόρκη: Routledge.
Edwards, Jeanette και Carles Salazar (eds.). 2009. European Kinship in the Age of Biotechnology. Νέα Υόρκη και Οξφόρδη: Berghahn.
Evans-Prichard, E.E. 1951 (επανέκδοση 2002). Kinship and Marriage among the Nuer. Οξφόρδη: Clarendon Press.
Fortes, Meyer. The Web of Kinship Among the Tallensi: The second part of an analysis of the social structure of a Trans-Volta Tribe. Λονδίνο: Oxford University Press.
Fox, Robin. 1967. Kinship and Marriage. An Anthropological Perspective. Κέμπριτζ: Cambridge University Press.
Frankin, Susan & Susan McKinnon (επιμ.). 2001. Relative Values. Reconfiguring Kinship Studies. Ντάραμ και Λονδίνο: Duke University Press.
Ginsberg, Faye and Rayna Rapp (επιμ.). 1995. Conceiving the New World Order. Μπέρκλεϋ: University of California Press.
Goodman, Alan H., Deborah Heath, M. Susan Lindee (επιμ.). 2003. Genetic Nature/Culture. Anthropology and Science beyond the Two-Culture Divide. Μπέρκλεϋ, Λονδίνο: University of California Press.
Goody, Jack (επιμ.) 1973. The Character of Kinship. Κέμπριτζ: Cambridge University Press.
Goody, Jack (επιμ.). 1971. Kinship. Harmondsworth, Middlesex: Penguin Books Ltd.
Héritier, Françoise 2005 [1994] Οι δύο αδελφές και η μητέρα τους. Ανθρωπολογία της αιμομιξίας. Αθήνα: Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου.
Holy, Ladislav. 1996. AnthropologicalPerspectivesonKinship. Λονδίνο: Pluto Press.
Inhorn, Marcia C. et al. (επιμ.). 2009. Reconceiving the Second Sex. Men, Masculinity and Reproduction. Νέα Υόρκη και Οξφόρδη: Berghahn.
Καντσά, Βενετία, Βασιλική Μουτάφη και Ευθύμιος Παπαταξιάρχης (επιμ.). 2011. Μελέτες για το φύλο στην ανθρωπολογία και την ιστορία. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Καντσά, Βενετία (επιμ.). 2013. Η μητρότητα στο προσκήνιο. Σύγχρονες έρευνες στην ελληνική εθνογραφία. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Konrad, Monica. 2005. Nameless Relations. Anonymity, Melanesia and Reproductive Gift Exchange between British Ova Donors and Recipients. Νέα Υόρκη και Οξφόρδη: Berghahn Books.
Kuper, Adam. 2006 [α’ έκδοση 1988, β’ έκδοση 2005]. Η επανεπινόηση της πρωτόγονης κοινωνίας. Μεταμορφώσεις ενός μύθου. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Mac Cornack, C., Marilyn Strathern (επιμ.) 1980. Nature, Culture and Gender. Κέμπριτζ: Cambridge University Press.
Malinowski, Bronislav. 1927 (επανέκδοση 2001). Sex and Repression in Savage Society. Λονδίνο και Νέα Υόρκη: Routledge: London and New York. [Μτφ στα ελληνικά Malinowski, Bronislav. 1976. Σεξουαλικότητα και Καταπίεση στην Πρωτόγονη Κοινωνία. Αθήνα: Καστανιώτης].
Martin, Emily. 1987. The Woman in the Body: A Cultural Analysis of Reproduction. Beacon Press
Μc Kinnon, Susan 2005 [μτφ. 2009] Νεοφιλελεύθερη Γενετική. Μύθοι και ηθικού περιεχομένου ιστορίες της εξελικιτικής ψυχολογίας. Αθήνα: Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου.
Μπακαλάκη, Αλεξάνδρα (επιμ.). 1994. Ανθρωπολογία, Γυναίκες και Φύλο. Κείμενα των S.Ortner, M. Strathern, M. Rosaldo. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Moore, Henrietta L., 1994. APassionforDifference. Essays in Anthropology and Gender.Λονδίνο: Polity Press.
Moore, Henrietta L., 2007. The Subject of Anthropology. Gender, Symbolism and Psychoanalysis. Λονδίνο: Polity Press.
Ortner, Sherry, Hariett Whitehead (επιμ.) 1981. Sexual Meanings: The Cultural Construction of Gender and Sexuality. Κέμπριτζ: Cambridge University Press.
Parkin, Roger, Linda Stone. 2004. Kinship and Family. An Anthropological Reader. Blackwell Publishing.
Radcliffe-Brown A.R., Forde C. D. (επιμ.) 1950. African Systems of Kinship and Marriage.Οξφόρδη: Oxford University Press.
Radcliffe-Brown, A.R..1952. Structure and Function in Primitive Society. Νέα Υόρκη και Λονδίνο: The Free Press.
Reiter, Rayna. 1975. Towards an Anthropology of Women. Nέα Υόρκη: Monthly Review Press.
Rosaldo,Michelle Zimbalist and Louise Lamphere (επιμ.). 1974. Women, Culture and Society.Στάντφορντ: Stanford University Press.
Sahlins, Marshall 1997 [1976] Χρήσεις και καταχρήσεις της βιολογίας. Μια ανθρωπολογική κριτική της κοινωνιοβιολογίας. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Stone, Linda. 1997. Kinship and Gender. An Introduction. Κολοράντο και Οξφόρδη: Westview Press.
Stone, Linda. 2000. New Directions in Anthropological Kinship. Rowman & Littlefield.
Strathern, Marilyn. 1992. Reproducing the Future. Anthropology, Kinship and the New Reproductive Technologies. Μάντσεστερ: Manchester University Press [μτφ. στα ελληνικά: Strathern, Marilyn. 2008. Αναπαράγοντας το Μέλλον. Ανθρωπολογία, Συγγένεια και Νέες Τεχνολογίες Αναπαραγωγής. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα].
Strathern, Marilyn. 2005. Kinship, LawandtheUnexpected: RelativesareAlwaysaSurprise.Κέμπριτζ: Cambridge University Press.
Τουντασάκη, Ειρήνη. 2011. Ανθρωπολογικέςθεωρήσειςτηςσυγγένειαςκατάτον 20οαι. Αθήνα: Πατάκη.
Wade, Peter. 2002. Race, Nature and Culture. An Anthropological Approach. London: Pluto Press [μτφ. στα ελληνικά: Wade, Peter. 2009. Φυλή, ΦύσηκαιΠολιτισμός.Μιαανθρωπολογικήπροσέγγιση. Αθήνα: Πολύτροπον].
Weston, Kath. 1998. longslowburn. Sexuality and Social Science. . Νέα Υόρκη και Λονδίνο: Routledge.
Weston, Kath. 2002. Gender in Real Time: Power and Transience in a Visual Age. Νέα Υόρκη και Λονδίνο: Routledge.
Καντσά Βενετία
Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια
Τμήμα Κοινωνικής. Ανθρωπολογίας και Ιστορίας - Πανεπιστήμιο Αιγαίου
|
|
Η ανάλυση των κοινωνικών και πολιτισμικών συμφραζομένων μέσα στα οποία αναδύονται κάθε φορά τα συστήματα της συγγένειας, οι εννοιολογήσεις του φύλου, και οι αντιλήψεις περί σεξουαλικότητας μέσα από συγκεκριμένα εθνογραφικά παραδείγματα σε διαφορετικούς πολιτισμούς. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, προβληματοποιείται η ίδια η εννοιολόγηση του φύλου και της συγγένειας μέσα από την ενασχόληση με θεωρητικές προσεγγίσεις που αναλύουν το φύλο και τη συγγένεια ως επιτελεστικές πρακτικές.
Πιο συγκεκριμένα, θα μας απασχολήσουν η σημασία της μελέτης της συγγένειας στην ανθρωπολογία και η σύνδεσή της ως ερευνητικού πεδίου με τα θεωρητικά ρεύματα του εξελικτικισμού, του δομολειτουργισμού και του δομισμού κατά την διάρκεια 19ου και 20ου αι., η ανθρωπολογική ενασχόληση με τις γυναίκες ως υποκείμενα της έρευνας και η μετατόπιση του ανθρωπολογικού ενδιαφέροντος στους πολλαπλούς τρόπους σχηματισμού των έμφυλων υποκειμένων και της διαπραγμάτευσης των έμφυλων σχέσεων, η επίδραση της θεωρίας της παραστασιακής επιτέλεσης και της queer θεωρίας στην ανάλυση του φύλου και της σεξουαλικότητας, η εκ νέου ανθρωπολογική στροφή, στο τέλος του 20ου και τις αρχές του 21ου αι., στη μελέτη της συγγένειας, και η εμφάνιση των επονομαζόμενων «νέες μελέτες της συγγένειας»—οι οποίες μελετούν τη χρήση νέων μεθόδων αναπαραγωγής, την εμφάνιση νέων τρόπων συμβίωσης και καινούργιων μορφών γαμήλιων σχέσεων, τη σύνδεση συγγένειας και σεξουαλικότητας και την δημιουργία οικογενειών από άτομα με ομόφυλες ερωτικές πρακτικές.
Αθανασίου, Αθηνά 2006. Φεμινιστική Θεωρία και Πολιτισμική Κριτική. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Bamford, Sandra και James Leach (eds.). 2009. Kinship and Beyond. The Genealogical Model Reconsidered. Νέα Υόρκη και Οξφόρδη: Berghahn.
Birenbaum-Carmeli, Daphna και Marcia C. Inhorn (eds.). 2009. Assistg Reproduction, Testing Genes. Global Encounters with Biotechnologies. Νέα Υόρκη και Οξφόρδη: Berghahn.
Butler, Judith. 1990. GenderTrouble. Feminism and the Subversion of Identity. Νέα Υόρκη και Λονδίνο: Routledge [μτφ. στα ελληνικά Αναταραχήφύλου. Ο φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας. Αθήνα: Αλεξάνδρεια].
Butler, Judith 1993 Bodies That Matter. On the Discursive Limits of ‘Sex’. Νέα Υόρκη και Λονδίνο: Routledge [μτφ. στα ελληνικά Σώματα με σημασία. Οριοθετήσεις του ‘Φύλου’ στο Λόγο. Αθήνα: Εκκρεμές.
Butler, Judith. 2004. Undoing Gender. New York and London: Routledge.
Caplan, Pat. 1987. The Cultural Construction of Sexuality. Λονδίνο: Tavistock Publications.
Carsten, Janet (επιμ.). 2000. Cultures of Relatedness. New Approaches to the Study of Kinship. Κέμπριτζ: Cambridge University Press.
Carsten, Janet. 2003. After Kinship. Cambridge: Cambridge University Press.
Γιαννακόπουλος, Κώστας. 2006. Σεξουαλικότητα. Θεωρίες και Πολιτικές της Ανθρωπολογίας.Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Collier, Jane Fishburne and Sylvia Junko Yanagisako (επιμ.). 1987. Gender and Kinship. Essays Toward a Unifiied Analysis. Στάντφορντ, Καλιφόρνια: Stanford University Press.
Dumont, Louis. 1996. Εισαγωγή σε Δύο Θεωρίες της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας. Αθήνα: Καστανιώτης.
Edwards, Janet, Sarah Franklin, Eric Hirsch, Frances Price, Marilyn Strathern (επιμ). 1993 (2ndedition). Technologies of Procreation. Kinship in the Age of Assisted Conception. Λονδίνο και Νέα Υόρκη: Routledge.
Edwards, Jeanette και Carles Salazar (eds.). 2009. European Kinship in the Age of Biotechnology. Νέα Υόρκη και Οξφόρδη: Berghahn.
Evans-Prichard, E.E. 1951 (επανέκδοση 2002). Kinship and Marriage among the Nuer. Οξφόρδη: Clarendon Press.
Fortes, Meyer. The Web of Kinship Among the Tallensi: The second part of an analysis of the social structure of a Trans-Volta Tribe. Λονδίνο: Oxford University Press.
Fox, Robin. 1967. Kinship and Marriage. An Anthropological Perspective. Κέμπριτζ: Cambridge University Press.
Frankin, Susan & Susan McKinnon (επιμ.). 2001. Relative Values. Reconfiguring Kinship Studies. Ντάραμ και Λονδίνο: Duke University Press.
Ginsberg, Faye and Rayna Rapp (επιμ.). 1995. Conceiving the New World Order. Μπέρκλεϋ: University of California Press.
Goodman, Alan H., Deborah Heath, M. Susan Lindee (επιμ.). 2003. Genetic Nature/Culture. Anthropology and Science beyond the Two-Culture Divide. Μπέρκλεϋ, Λονδίνο: University of California Press.
Goody, Jack (επιμ.) 1973. The Character of Kinship. Κέμπριτζ: Cambridge University Press.
Goody, Jack (επιμ.). 1971. Kinship. Harmondsworth, Middlesex: Penguin Books Ltd.
Héritier, Françoise 2005 [1994] Οι δύο αδελφές και η μητέρα τους. Ανθρωπολογία της αιμομιξίας. Αθήνα: Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου.
Holy, Ladislav. 1996. AnthropologicalPerspectivesonKinship. Λονδίνο: Pluto Press.
Inhorn, Marcia C. et al. (επιμ.). 2009. Reconceiving the Second Sex. Men, Masculinity and Reproduction. Νέα Υόρκη και Οξφόρδη: Berghahn.
Καντσά, Βενετία, Βασιλική Μουτάφη και Ευθύμιος Παπαταξιάρχης (επιμ.). 2011. Μελέτες για το φύλο στην ανθρωπολογία και την ιστορία. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Καντσά, Βενετία (επιμ.). 2013. Η μητρότητα στο προσκήνιο. Σύγχρονες έρευνες στην ελληνική εθνογραφία. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Konrad, Monica. 2005. Nameless Relations. Anonymity, Melanesia and Reproductive Gift Exchange between British Ova Donors and Recipients. Νέα Υόρκη και Οξφόρδη: Berghahn Books.
Kuper, Adam. 2006 [α’ έκδοση 1988, β’ έκδοση 2005]. Η επανεπινόηση της πρωτόγονης κοινωνίας. Μεταμορφώσεις ενός μύθου. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Mac Cornack, C., Marilyn Strathern (επιμ.) 1980. Nature, Culture and Gender. Κέμπριτζ: Cambridge University Press.
Malinowski, Bronislav. 1927 (επανέκδοση 2001). Sex and Repression in Savage Society. Λονδίνο και Νέα Υόρκη: Routledge: London and New York. [Μτφ στα ελληνικά Malinowski, Bronislav. 1976. Σεξουαλικότητα και Καταπίεση στην Πρωτόγονη Κοινωνία. Αθήνα: Καστανιώτης].
Martin, Emily. 1987. The Woman in the Body: A Cultural Analysis of Reproduction. Beacon Press
Μc Kinnon, Susan 2005 [μτφ. 2009] Νεοφιλελεύθερη Γενετική. Μύθοι και ηθικού περιεχομένου ιστορίες της εξελικιτικής ψυχολογίας. Αθήνα: Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου.
Μπακαλάκη, Αλεξάνδρα (επιμ.). 1994. Ανθρωπολογία, Γυναίκες και Φύλο. Κείμενα των S.Ortner, M. Strathern, M. Rosaldo. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Moore, Henrietta L., 1994. APassionforDifference. Essays in Anthropology and Gender.Λονδίνο: Polity Press.
Moore, Henrietta L., 2007. The Subject of Anthropology. Gender, Symbolism and Psychoanalysis. Λονδίνο: Polity Press.
Ortner, Sherry, Hariett Whitehead (επιμ.) 1981. Sexual Meanings: The Cultural Construction of Gender and Sexuality. Κέμπριτζ: Cambridge University Press.
Parkin, Roger, Linda Stone. 2004. Kinship and Family. An Anthropological Reader. Blackwell Publishing.
Radcliffe-Brown A.R., Forde C. D. (επιμ.) 1950. African Systems of Kinship and Marriage.Οξφόρδη: Oxford University Press.
Radcliffe-Brown, A.R..1952. Structure and Function in Primitive Society. Νέα Υόρκη και Λονδίνο: The Free Press.
Reiter, Rayna. 1975. Towards an Anthropology of Women. Nέα Υόρκη: Monthly Review Press.
Rosaldo,Michelle Zimbalist and Louise Lamphere (επιμ.). 1974. Women, Culture and Society.Στάντφορντ: Stanford University Press.
Sahlins, Marshall 1997 [1976] Χρήσεις και καταχρήσεις της βιολογίας. Μια ανθρωπολογική κριτική της κοινωνιοβιολογίας. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Stone, Linda. 1997. Kinship and Gender. An Introduction. Κολοράντο και Οξφόρδη: Westview Press.
Stone, Linda. 2000. New Directions in Anthropological Kinship. Rowman & Littlefield.
Strathern, Marilyn. 1992. Reproducing the Future. Anthropology, Kinship and the New Reproductive Technologies. Μάντσεστερ: Manchester University Press [μτφ. στα ελληνικά: Strathern, Marilyn. 2008. Αναπαράγοντας το Μέλλον. Ανθρωπολογία, Συγγένεια και Νέες Τεχνολογίες Αναπαραγωγής. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα].
Strathern, Marilyn. 2005. Kinship, LawandtheUnexpected: RelativesareAlwaysaSurprise.Κέμπριτζ: Cambridge University Press.
Τουντασάκη, Ειρήνη. 2011. Ανθρωπολογικέςθεωρήσειςτηςσυγγένειαςκατάτον 20οαι. Αθήνα: Πατάκη.
Wade, Peter. 2002. Race, Nature and Culture. An Anthropological Approach. London: Pluto Press [μτφ. στα ελληνικά: Wade, Peter. 2009. Φυλή, ΦύσηκαιΠολιτισμός.Μιαανθρωπολογικήπροσέγγιση. Αθήνα: Πολύτροπον].
Weston, Kath. 1998. longslowburn. Sexuality and Social Science. . Νέα Υόρκη και Λονδίνο: Routledge.
Weston, Kath. 2002. Gender in Real Time: Power and Transience in a Visual Age. Νέα Υόρκη και Λονδίνο: Routledge.
Γιατί μελετούμε τη συγγένεια; Η σημασία της μελέτης της συγγένειας για την ανθρωπολογία. «Βιολογικές» και «κοινωνικές» σχέσεις.
Λέξεις κλειδιά: συγγένεια, φύλο, βιολογία, κοινωνία
Οι ανθρωπολόγοι της βικτωριανής περιόδου επινοούν την «πρωτόγονη κοινωνία» και ενδιαφέρονται για τη συγγένεια. Ο Lewis Henry Morgan, η διάκριση σε "περιγραφικά" και "ταξινομικά" συστήματα ορολογίας της συγγένειας, και τα εξελικτικά στάδια της οικογένειας.
Λέξεις κλειδιά: εξελικτισμός, ορολογία της συγγένειας, εξελικτικά στάδια της οικογένειας, μητριαρχία
Η έννοια της λειτουργίας στον Bronislav Malinowski και οι έννοιες της λειτουργίας και της δομής στη μελέτη της συγγένειας από τον Radcliffe-Brown. Η καταγωγή ως οργανωτικό σχήμα της κοινωνίας μέσα από το έργο των Evans-. Prichard και Meyer Fortes. Κριτικές προσεγγίσεις της «θεωρίας της καταγωγής» ή αλλιώς «γραμμικής θεωρίας». Η «θεωρία της επιγαμίας». Στοιχειώδεις και σύνθετες δομές συγγένειας. Οι έννοιες της "περιορισμένης" και της "γενικευμένης" ανταλλαγής.
Λέξεις κλειδιά: λειτουργία, δομή, κοινωνία, καταγωγή, επιγαμία (αγχιστεία)
Από την εποχή του Bronislav Malinowski οι ανθρωπολόγοι αναρωτιούνται για τη σχέση της συγγένειας με τα ‘βιολογικά’ δεδομένα. Η διαμάχη στην ανθρωπολογία με αναφορά στη σχέση συγγένειας και βιολογίας, η κριτική που άσκησαν οι Needham, Gellner, Scheffler σε ανθρωπολογικές προσεγγίσεις της συγγένειας και η συμβολική προσέγγιση της συγγένειας του David Schneider.
Λέξεις κλειδιά: "βιολογικές" σχέσεις, "κοινωνικές" σχέσεις, συμβολική προσέγγιση της συγγένειας
«Ιστορίες φεμινιστικής εθνογραφίας»: Γυναίκες ανθρωπολόγοι ενδιαφέρονται για τις γυναίκες. ως υποκείμενα της έρευνας και διαμορφώνουν μια ανθρωπολογία των γυναικών. Οι μεθοδολογικές επιπτώσεις αυτής της πρακτικής. Κριτική στις παραδοχές της ανθρωπολογίας των γυναικών και η μετάβαση στην ανθρωπολογία του φύλου.
Λέξεις κλειδιά: φεμινιστική θεωρία, γυναίκες, φύλο
Η μετατόπιση του ανθρωπολογικού ενδιαφέροντος στους πολλαπλούς τρόπους σχηματισμού των έμφυλων υποκειμένων και της διαπραγμάτευσης των έμφυλων σχέσεων. Η ανάδυση του κοινωνικού φύλου ως αναλυτικό εργαλείο της ανθρωπολογικής έρευνας και η ενασχόληση με την έννοια της διαφοράς.
Λέξεις κλεδιά: ανθρωπολογία του φύλου, φύλο και συγγένεια
Η στροφή στην ανθρωπολογία των φύλων είχε ως αποτέλεσμα το ανανεωμένο ανθρωπολογικό ενδιαφέρον για μια μελέτη των ανδρών όχι ως άφυλων οντοτήτων αλλά ως έμφυλων υποκειμένων.
Λέξεις κλειδιά: ανδρισμός, αρρενωπότητα, μελέτες του ανδρισμού, ανθρωπολογία του ανδρισμού
Η αμφισβήτηση της ‘φυσικότητας’ της σεξουαλικής συμπεριφοράς είχε ως συνέπεια τη μετατόπιση του ανθρωπολογικού ενδιαφέροντος στους πολλαπλούς τρόπους με τους οποίους η σεξουαλικότητα συναρτάται με κοινωνικο-οικονομικές, πολιτικές, πολιτισμικές σχέσεις και ενσώματες επιθυμίες. Στην ενότητα αυτή θα αναφερθούμε καταρχήν στις πρώτες ανθρωπολογικές προσπάθειες για μια καταγραφή της σεξουαλικότητας για να εξετάσουμε πως οι ανθρωπολογικές προσεγγίσεις της σεξουαλικότητας επηρεάστηκαν αφενός από τη θεωρία της κοινωνικής κατασκευής και από τη θεωρία της παραστασιακής επιτέλεσης στη συνέχεια.
Λέξεις κλειδιά: σεξουαλικότητα, ομοφυλόφιλη ταυτότητα, ομοφυλόφιλες πρακτικές, θεωρία της κοινωνικής κατασκευής
Η ανάδυση της θεωρίας της παραστασιακής επιτέλεσης και η ανάλυση του φύλου ως το αποτέλεσμα λογοθετικών πρακτικών ενταγμένων είχε σημαντική επίδραση στην μελέτη του φύλου από τη σκοπιά της ανθρωπολογίας. Στην ενότητα αυτή θα συζητηθούν οι παραπάνω επιδράσεις καθώς και η κριτική που ασκήθηκε σε και της queer theory το ίδιο το φύλο αντιμετωπίστηκε ως το προϊόν επιτέλεσης στα πλαίσια υποχρεωτικών κανόνων ετεροσεξουαλικότητας. Επιδράσεις των παραπάνω προσεγγίσεων στην ανθρωπολογική μελέτη του φύλου και της σεξουαλικότητας.
Λέξεις κλειδιά: φύλο, θεωρία της παραστασιακής επιτέλεσης, λογοθετικές πρακτικές
Με αναφορά στις δυτικές κοινωνίες η εμφάνιση νέων τρόπων συμβίωσης και καινούργιων μορφών γαμήλιων σχέσεων, και η δημιουργία των αποκαλούμενων «οικογένειες επιλογής»- οικογένειες που σχηματίζονται από άτομα με ομόφυλες ερωτικές πρακτικές, και οι οποίες διακρίνονται από τις «οικογένειες καταγωγής» -, αμφισβήτησαν ρητά την άποψη ότι οι πλέον διαδεδομένες κοινωνικές μας σχέσεις είναι βασισμένες στη «βιολογία» ή τη «φύση», διαφοροποίησαν τις αντιλήψεις μας σχετικά με το «τι κάνει» κάποιον συγγενή, και επανέφεραν με ένταση στο προσκήνιο την ερώτηση αναφορικά με τις εννοιολογήσεις της συγγένειας και της οικογένειας σε διαφορετικά πολιτισμικά συμφραζόμενα.
Λέξεις κλειδιά: ομόφυλες σχέσεις, "οικογένειες καταγωγής", "οικογένειες επιλογής", γονεϊκότητα
Οι επιδράσεις της συμβολικής προσέγγισης της συγγένειας και των φεμινιστικών αναλύσεων του φύλου, της αναπαραγωγής και της σεξουαλικότητας, αλλά και οι εθνογραφικές καταγραφές των τρόπων με τους οποίους κατασκευάζονται και νοηματοδοτούνται οι συγγενικές και οικογενειακές σχέσεις στις δυτικές κοινωνίες είχαν ως συνέπεια την ανανέωση του ανθρωπολογικού ενδιαφέροντος για τη μελέτη της συγγένειας και της οικογένειας. Η παρούσα ενότητα ασχολείται με τη συγγένεια, το φύλο και τις νέες τεχνολογίες αναπαραγωγής.
Λέξεις κλειδιά: νέες τεχνολογίες αναπαραγωγής, φύλο, συγγένεια
Η συζήτηση για τη σχέση φύσης και πολιτισμού είναι το κατεξοχήν ερώτημα που απασχόλησε και συνεχίζει να απασχολεί την ανθρωπολογία. Αρχικά μέσα από μια συζήτηση για τη φυλή, αργότερα για το φύλο και σήμερα για τη συγγένεια το ενδιαφέρον για τη σχέση φύση και πολιτισμός, βιολογία και συγγένεια αφορά σε τελευταία ανάλυση ζητήματα ταξινόμησης, ένταξης και αποκλεισμού.
Λέξεις κλειδιά: φύση, βιολογία, φύλο, συγγένεια
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 6312
Αρ. Προβολών : 28324
