Βάσεις Δεδομένων [open]
Ευαγγελία Καβακλή
Αντικείμενο του μαθήματος είναι η εισαγωγή στις θεμελιώδεις έννοιες που είναι απαραίτητες για το σχεδιασμό, τη χρήση και την υλοποίηση συστημάτων βάσεων δεδομένων. Παρουσιάζονται οι τεχνικές εννοιολογικής μοντελοποίησης που χρησιμοποιούνται στα συστήματα βάσεων με έμφαση στο μοντέλο Οντοτήτων – Συσχετίσεων (ΟΣ). Γίνεται εκτενής αναφορά στο σχεσιακό μοντέλο δεδομένων και στις σχεσιακές βάσεις δεδομένων και παρουσιάζεται η SQL σαν γλώσσα χειρισμού δεδομένων. Περιγράφονται επίσης, οι φυσικές δομές αρχείων και οι φυσικές μέθοδοι προσπέλασης που χρησιμοποιούνται στα συστήματα βάσεων δεδομένων. Τέλος, παρουσιάζονται οι δυνατότητες που παρέχονται από τα συστήματα διαχείρισης βάσεων δεδομένων με παράλληλη χρήση ΣΔΒΔ.
ΛιγότεραΑντικείμενο του μαθήματος είναι η εισαγωγή στις θεμελιώδεις έννοιες που είναι απαραίτητες για το σχεδιασμό, τη χρήση και την υλοποίηση συστημάτων βάσεων δεδομένων. Παρουσιάζονται οι τεχνικές εννοιολογικής μοντελοποίησης που χρησιμοποιούνται στα συστήματα βάσεων με έμφαση στο μοντέλο Οντοτήτων – Συσχετίσεων (ΟΣ). Γίνεται εκτενής αναφορά στο σχεσιακό μοντέλο δεδομένων και στις σχεσιακές βάσεις δεδομένων και παρουσιάζεται η SQL σαν γλώσσα χειρισμού δεδομένων. Περιγράφονται επίσης, οι φυσικές δομές αρχείων και οι φυσικές μέθοδοι προσπέλασης που χρησιμοποιούνται στα συστήματα βάσεων δεδομένων. Τέλος, παρουσιάζονται οι δυνατότητες που παρέχονται από τα συστήματα διαχείρισης βάσεων δεδομένων με παράλληλη χρήση ΣΔΒΔ.
Αντικείμενο του μαθήματος είναι η εισαγωγή στις θεμελιώδεις έννοιες που είναι απαραίτητες για το σχεδιασμό, τη χρήση και την υλοποίηση συστημάτων βάσεων δεδομένων. Παρουσιάζονται οι τεχνικές εννοιολογικής μοντελοποίησης που χρησιμοποιούνται στα συστήματα βάσεων με έμφαση στο μοντέλο Οντοτήτων – Συσχετίσεων (ΟΣ). Γίνεται εκτενής αναφορά στο σχεσιακό μοντέλο δεδομένων και στις σχεσιακές βάσεις δεδομένων και παρουσιάζεται η SQL σαν γλώσσα χειρισμού δεδομένων. Περιγράφονται επίσης, οι φυσικές δομές αρχείων και οι φυσικές μέθοδοι προσπέλασης που χρησιμοποιούνται στα συστήματα βάσεων δεδομένων. Τέλος, παρουσιάζονται οι δυνατότητες που παρέχονται από τα συστήματα διαχείρισης βάσεων δεδομένων με παράλληλη χρήση ΣΔΒΔ.
Περίγραμμα
Επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα
Με την ολοκλήρωση των μαθημάτων οι φοιτητές/τριες θα έχουν αποκτήσει τις βασικές γνώσεις και δεξιότητες που είναι απαραίτητες για το σχεδιασμό και υλοποίηση μιας ΒΔ. Συγκεκριμένα θα:
- Έχουν διαμορφώσει αντίληψη για το ρόλο και τα πλεονεκτήματα των ΣΒΔ στη διαχείριση των δεδομένων
- Γνωρίζουν τις διαδικασίες διαχείρισης δεδομένων
- Μπορούν να περιγράφουν τα βασικά συστατικά στοιχεία και την αρχιτεκτονική ενός συστήματος βάσεων δεδομένων
- Κατανοούν τη διαδικασία σχεδιασμού μιας ΒΔ
- Κατανοούν τη χρήση των μοντέλων υψηλού επιπέδου για την αναπαράσταση της δομής των δεδομένων
- Μπορούν να ορίζουν μοντέλα ΟΣ και να εξηγούν τις οντότητες και τις συσχετίσεις σε αυτό το μοντέλο
- Κατανοούν τον τρόπο οργάνωσης των δεδομένων σε σχέσεις
- Γνωρίζουν τους περιορισμούς και τις πράξεις του σχεσιακού μοντέλου δεδομένων
- Μπορούν να μετατρέπουν ένα διάγραμμα ΟΣ σε σχεσιακό σχήμα
- Μπορούν να υλοποιούν ένα σχεσιακό μοντέλο χρησιμοποιώντας το ΣΔΒΔ OpenOffice Base
- Γνωρίζουν τις εντολές της SQL για την ανάκτηση δεδομένων από μια σχεσιακή βάση δεδομένων.
- Μπορούν να χρησιμοποιούν τα εργαλεία ανάκτησης δεδομένων του ΣΔΒΔ OpenOffice Base
Διδασκαλία
Το μάθημα δίνεται μέσω διαλέξεων αλλά και εργαστηρίων όπου οι φοιτητές έχουν την ευκαιρία να εμβαθύνουν / εξασκηθούν στα θέματα που αναπτύσσονται στις διαλέξεις. Στο πλαίσιο του εργαστηριακού μαθήματος ανατίθενται εργαστηριακές ασκήσεις στους φοιτητές, οι οποίες και θα παραδίδονται στο τέλος κάθε μαθήματος. Οι εργαστηριακές ασκήσεις βαθμολογούνται και συμμετέχουν στον τελικό βαθμό κατά 10%.
Επιπλέον ασκήσεις θα ανατίθενται σε ομάδες φοιτητών κατά τη διάρκεια του εξαμήνου. Οι ασκήσεις αυτές παραδίδονται σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, βαθμολογούνται και συμμετέχουν στον τελικό βαθμό του εργαστηριακού μαθήματος κατά 25 %.
Αξιολόγηση
Η βαθμολογία των φοιτητών (Β) συνδιαμορφώνεται από τους βαθμούς των εργαστηριακών ασκήσεων (ΕΑ), των ομαδικών ασκήσεων (Α) και της τελικής εξέτασης (Τ), ως εξής:
Β = 0.65 × Τ + 0.25 × Α + 0.10 × ΕΑ
Διδακτικά Εγχειρίδια
- Σχεσιακές Βάσεις Δεδομένων, Ε. Κεχρής, Εκδόσεις Κριτική, 2005
- Βάσεις Δεδομένων και SQL: Μια πρακτική προσέγγιση, Α. Σταυρακούδης, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2010
- Θεμελιώδεις Αρχές Συστημάτων Βάσεων Δεδομένων, R. Elmasri – S. B. Navathe, 6η ‘Εκδοση, Εκδόσεις Δίαυλος, 2012
Περιεχόμενο μαθήματος
1η Εβδομάδα:
Εισαγωγή Βασικές Έννοιες
2η Εβδομάδα:
Διάλεξη: Αρχιτεκτονική Συστημάτων Βάσεων Δεδομένων – Κύκλος Ζωής ΣΒΔ
Εργαστήριο: Εισαγωγή στα ΣΔΒΔ
3η Εβδομάδα
Διάλεξη: Εννοιολογικός Σχεδιασμός ΒΔ - Το μοντέλο Οντοτήτων Συσχετίσεων (ΟΣ).
Εργαστήριο: Δημιουργία μοντέλου ΟΣ
4η Εβδομάδα
Διάλεξη: Το επαυξημένο μοντέλο ΟΣ
Εργαστήριο: Δημιουργία ΕΟΣ
5η Εβδομάδα
Διάλεξη: Λογικός Σχεδιασμός – Το Σχεσιακό μοντέλο
Εργαστήριο: Εισαγωγή στο ΣΔΒΔ OpenOffice Base:Δημιουργία Σχεσιακού Σχήματος
6η Εβδομάδα
Διάλεξη: Μετατροπή διαγράμματος ΕΟΣ σε σχεσιακό σχήμα.
Εργαστήριο: Από το διάγραμμα ΕΟΣ στο σχεσιακό σχήμα.
7η Εβδομάδα
Διάλεξη: Πράξεις διαχείρισης στο σχεσιακό μοντέλο
Εργαστήριο: Δημιουργία ΒΔ με το ΣΔΒΔ OpenOffice Base: Δημιουργία πινάκων
8η Εβδομάδα
Διάλεξη: Σχεσιακή άλγεβρα Ι
Εργαστήριο: Δημιουργία ΒΔ με το ΣΔΒΔ OpenOffice Base. – Σχέσεις μεταξύ πινάκων
9η Εβδομάδα
Διάλεξη: Σχεσιακή άλγεβρα ΙΙ
Εργαστήριο: Δημιουργία ΒΔ με το ΣΔΒΔ OpenOffice Base. – Πράξεις ενημέρωσης
10η Εβδομάδα
Διάλεξη: Η Δομημένη Γλώσσα Ερωτήσεων SQL Ι
Εργαστήριο: Δημιουργία ΒΔ με το ΣΔΒΔ OpenOffice Base. – Δημιουργία ερωτημάτων
11η Εβδομάδα
Διάλεξη: Η Δομημένη Γλώσσα Ερωτήσεων SQL ΙΙ
Εργαστήριο: Δημιουργία ΒΔ με το ΣΔΒΔ OpenOffice Base. – Φόρμες
12η Εβδομάδα
Διάλεξη: Ειδικά Θέματα ΣΒΔ
Εργαστήριο: Φροντιστηριακό μάθημα – απαντήσεις σε απορίες
13η Εβδομάδα
Ανακεφαλαίωση
Με την ολοκλήρωση των μαθημάτων οι φοιτητές/τριες θα έχουν αποκτήσει τις βασικές γνώσεις και δεξιότητες που είναι απαραίτητες για το σχεδιασμό και υλοποίηση μιας ΒΔ. Συγκεκριμένα θα:
- Έχουν διαμορφώσει αντίληψη για το ρόλο και τα πλεονεκτήματα των ΣΒΔ στη διαχείριση των δεδομένων
- Γνωρίζουν τις διαδικασίες διαχείρισης δεδομένων
- Μπορούν να περιγράφουν τα βασικά συστατικά στοιχεία και την αρχιτεκτονική ενός συστήματος βάσεων δεδομένων
- Κατανοούν τη διαδικασία σχεδιασμού μιας ΒΔ
- Κατανοούν τη χρήση των μοντέλων υψηλού επιπέδου για την αναπαράσταση της δομής των δεδομένων
- Μπορούν να ορίζουν μοντέλα ΟΣ και να εξηγούν τις οντότητες και τις συσχετίσεις σε αυτό το μοντέλο
- Κατανοούν τον τρόπο οργάνωσης των δεδομένων σε σχέσεις
- Γνωρίζουν τους περιορισμούς και τις πράξεις του σχεσιακού μοντέλου δεδομένων
- Μπορούν να μετατρέπουν ένα διάγραμμα ΟΣ σε σχεσιακό σχήμα
- Μπορούν να υλοποιούν ένα σχεσιακό μοντέλο χρησιμοποιώντας το ΣΔΒΔ OpenOffice Base
- Γνωρίζουν τις εντολές της SQL για την ανάκτηση δεδομένων από μια σχεσιακή βάση δεδομένων.
- Μπορούν να χρησιμοποιούν τα εργαλεία ανάκτησης δεδομένων του ΣΔΒΔ OpenOffice Base
Το μάθημα δίνεται μέσω διαλέξεων αλλά και εργαστηρίων όπου οι φοιτητές έχουν την ευκαιρία να εμβαθύνουν / εξασκηθούν στα θέματα που αναπτύσσονται στις διαλέξεις. Στο πλαίσιο του εργαστηριακού μαθήματος ανατίθενται εργαστηριακές ασκήσεις στους φοιτητές, οι οποίες και θα παραδίδονται στο τέλος κάθε μαθήματος. Οι εργαστηριακές ασκήσεις βαθμολογούνται και συμμετέχουν στον τελικό βαθμό κατά 10%.
Επιπλέον ασκήσεις θα ανατίθενται σε ομάδες φοιτητών κατά τη διάρκεια του εξαμήνου. Οι ασκήσεις αυτές παραδίδονται σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, βαθμολογούνται και συμμετέχουν στον τελικό βαθμό του εργαστηριακού μαθήματος κατά 25 %.
Η βαθμολογία των φοιτητών (Β) συνδιαμορφώνεται από τους βαθμούς των εργαστηριακών ασκήσεων (ΕΑ), των ομαδικών ασκήσεων (Α) και της τελικής εξέτασης (Τ), ως εξής:
Β = 0.65 × Τ + 0.25 × Α + 0.10 × ΕΑ
- Σχεσιακές Βάσεις Δεδομένων, Ε. Κεχρής, Εκδόσεις Κριτική, 2005
- Βάσεις Δεδομένων και SQL: Μια πρακτική προσέγγιση, Α. Σταυρακούδης, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2010
- Θεμελιώδεις Αρχές Συστημάτων Βάσεων Δεδομένων, R. Elmasri – S. B. Navathe, 6η ‘Εκδοση, Εκδόσεις Δίαυλος, 2012
1η Εβδομάδα:
Εισαγωγή Βασικές Έννοιες
2η Εβδομάδα:
Διάλεξη: Αρχιτεκτονική Συστημάτων Βάσεων Δεδομένων – Κύκλος Ζωής ΣΒΔ
Εργαστήριο: Εισαγωγή στα ΣΔΒΔ
3η Εβδομάδα
Διάλεξη: Εννοιολογικός Σχεδιασμός ΒΔ - Το μοντέλο Οντοτήτων Συσχετίσεων (ΟΣ).
Εργαστήριο: Δημιουργία μοντέλου ΟΣ
4η Εβδομάδα
Διάλεξη: Το επαυξημένο μοντέλο ΟΣ
Εργαστήριο: Δημιουργία ΕΟΣ
5η Εβδομάδα
Διάλεξη: Λογικός Σχεδιασμός – Το Σχεσιακό μοντέλο
Εργαστήριο: Εισαγωγή στο ΣΔΒΔ OpenOffice Base:Δημιουργία Σχεσιακού Σχήματος
6η Εβδομάδα
Διάλεξη: Μετατροπή διαγράμματος ΕΟΣ σε σχεσιακό σχήμα.
Εργαστήριο: Από το διάγραμμα ΕΟΣ στο σχεσιακό σχήμα.
7η Εβδομάδα
Διάλεξη: Πράξεις διαχείρισης στο σχεσιακό μοντέλο
Εργαστήριο: Δημιουργία ΒΔ με το ΣΔΒΔ OpenOffice Base: Δημιουργία πινάκων
8η Εβδομάδα
Διάλεξη: Σχεσιακή άλγεβρα Ι
Εργαστήριο: Δημιουργία ΒΔ με το ΣΔΒΔ OpenOffice Base. – Σχέσεις μεταξύ πινάκων
9η Εβδομάδα
Διάλεξη: Σχεσιακή άλγεβρα ΙΙ
Εργαστήριο: Δημιουργία ΒΔ με το ΣΔΒΔ OpenOffice Base. – Πράξεις ενημέρωσης
10η Εβδομάδα
Διάλεξη: Η Δομημένη Γλώσσα Ερωτήσεων SQL Ι
Εργαστήριο: Δημιουργία ΒΔ με το ΣΔΒΔ OpenOffice Base. – Δημιουργία ερωτημάτων
11η Εβδομάδα
Διάλεξη: Η Δομημένη Γλώσσα Ερωτήσεων SQL ΙΙ
Εργαστήριο: Δημιουργία ΒΔ με το ΣΔΒΔ OpenOffice Base. – Φόρμες
12η Εβδομάδα
Διάλεξη: Ειδικά Θέματα ΣΒΔ
Εργαστήριο: Φροντιστηριακό μάθημα – απαντήσεις σε απορίες
13η Εβδομάδα
Ανακεφαλαίωση
Παρουσίαση των βασικών εννοιών των βάσεων δεδομένων.
Παρουσίαση του εννοιολογικού μοντέλου Οντοτήτων Συσχετίσεων ως εργαλείου περιγραφής των δεδομένων, των σχέσεων μεταξύ αυτών, της σημασιολογίας τους και των περιορισμούς στους οποίους υπόκεινται, κατά τόπο κοντινό με αυτό με τον οποίο πολλοί χρήστες αντιλαμβάνονται τα δεδομένα.
Απεικόνιση του εννοιολογικού μοντέλου ΟΣ στο σχεσιακό μοντέλο υλοποίησης, δηλ. ένα μοντέλο που υλοποιείται άμεσα από ένα (σχεσιακό) Σύστημα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων.
Παρουσίαση των διαθέσιμων πράξεων του σχεσιακού μοντέλου που επιτρέπουν την εισαγωγή, διαγραφή, τροποποίηση και αναζήτηση των δεδομένων.
Σύντομη παρουσίαση ενός σχεσιακού συστήματος διαχείρισης βάσεων δεδομένων (ΣΔΒΔ) ανοιχτού κώδικα για προσωπικούς υπολογιστές.
Εισαγωγή στη γλώσσα SQL, η οποία αποτελεί την κοινή γλώσσα ορισμού και χειρισμού δεδομένων όλων των σχεσιακών ΣΔΒΔ.
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 8987
Αρ. Προβολών : 43920
