Διεθνής Πολιτική στη Βόρειο Αφρική [open] (ΚΥΕ-34)
Παρασκευή Κεφαλά
Η Βόρειος Αφρική αποτελεί ένα υποσύστημα μεγάλης σημασίας για τρείς τουλάχιστον λόγους. Ο πρώτος είναι η θέση που κατέχει στην Μεσόγειο, το γεγονός δηλαδή ότι η Βόρειος Αφρική αποτελεί αναγκαίο πέρασμα από την Ευρώπη προς την λεγόμενη Μαύρη Αφρική και αντιστρόφως, αποτελώντας παράλληλα και ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ηπείρους. Ο δεύτερος παράγοντας είναι η αλληλεπίδραση που υπάρχει ανάμεσα στις δύο όχθες της Μεσογείου, η οποία είναι μεγάλη και αυξάνεται συνεχώς. Επομένως, κάθε αλλαγή στις περιφερειακές ισορροπίες ή, πολύ περισσότερο κάθε ανατροπή που σημειώνεται στην Βόρειο Αφρική, όπως συνέβη με τις αραβικές εξεγέρσεις, επηρεάζει άμεσα ή έμμεσα και την Ευρώπη. Τέλος, όσον αφορά την Ευρώπη, η οποία, για λόγους ενεργειακής ασφάλειας, προσπαθεί να διαφοροποιήσει τις πηγές από τις οποίες προμηθεύεται υδρογονάνθρακες, η Βόρειος Αφρική έχει ένα ιδιαίτερο βάρος, δεδομένου ότι δύο χώρες της περιοχής, η Αλγερία και η Λιβύη, έχουν πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Λιγότερα
Η Βόρειος Αφρική αποτελεί ένα υποσύστημα μεγάλης σημασίας για τρείς τουλάχιστον λόγους. Ο πρώτος είναι η θέση που κατέχει στην Μεσόγειο, το γεγονός δηλαδή ότι η Βόρειος Αφρική αποτελεί αναγκαίο πέρασμα από την Ευρώπη προς την λεγόμενη Μαύρη Αφρική και αντιστρόφως, αποτελώντας παράλληλα και ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ηπείρους. Ο δεύτερος παράγοντας είναι η αλληλεπίδραση που υπάρχει ανάμεσα στις δύο όχθες της Μεσογείου, η οποία είναι μεγάλη και αυξάνεται συνεχώς. Επομένως, κάθε αλλαγή στις περιφερειακές ισορροπίες ή, πολύ περισσότερο κάθε ανατροπή που σημειώνεται στην Βόρειο Αφρική, όπως συνέβη με τις αραβικές εξεγέρσεις, επηρεάζει άμεσα ή έμμεσα και την Ευρώπη. Τέλος, όσον αφορά την Ευρώπη, η οποία, για λόγους ενεργειακής ασφάλειας, προσπαθεί να διαφοροποιήσει τις πηγές από τις οποίες προμηθεύεται υδρογονάνθρακες, η Βόρειος Αφρική έχει ένα ιδιαίτερο βάρος, δεδομένου ότι δύο χώρες της περιοχής, η Αλγερία και η Λιβύη, έχουν πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η Βόρειος Αφρική αποτελεί ένα υποσύστημα μεγάλης σημασίας για τρείς τουλάχιστον λόγους. Ο πρώτος είναι η θέση που κατέχει στην Μεσόγειο, το γεγονός δηλαδή ότι η Βόρειος Αφρική αποτελεί αναγκαίο πέρασμα από την Ευρώπη προς την λεγόμενη Μαύρη Αφρική και αντιστρόφως, αποτελώντας παράλληλα και ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις δύο ηπείρους. Ο δεύτερος παράγοντας είναι η αλληλεπίδραση που υπάρχει ανάμεσα στις δύο όχθες της Μεσογείου, η οποία είναι μεγάλη και αυξάνεται συνεχώς. Επομένως, κάθε αλλαγή στις περιφερειακές ισορροπίες ή, πολύ περισσότερο κάθε ανατροπή που σημειώνεται στην Βόρειο Αφρική, όπως συνέβη με τις αραβικές εξεγέρσεις, επηρεάζει άμεσα ή έμμεσα και την Ευρώπη. Τέλος, όσον αφορά την Ευρώπη, η οποία, για λόγους ενεργειακής ασφάλειας, προσπαθεί να διαφοροποιήσει τις πηγές από τις οποίες προμηθεύεται υδρογονάνθρακες, η Βόρειος Αφρική έχει ένα ιδιαίτερο βάρος, δεδομένου ότι δύο χώρες της περιοχής, η Αλγερία και η Λιβύη, έχουν πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Περίγραμμα
Μαθησιακοί στόχοι
Το μάθημα Διεθνής πολιτική στην Βόρειο Αφρική αποτελεί την ολοκλήρωση της γνωστικής ενότητας, που συνήθως αποκαλείται Ευρύτερη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική. Στόχος του μαθήματος είναι η διερεύνηση του χαρακτήρα, των προβλημάτων και των προοπτικών της περιοχής αυτής, η οποία βρίσκεται τόσο κοντά στην ευρωπαϊκή ήπειρο, είναι όμως τόσο διαφορετική από αυτήν. Επίσης, επιδιώκεται η κατανόηση της πολυπλοκότητας και της αλληλεξάρτησης της Βορείου Αφρικής με την υπόλοιπη Αφρική, την ευρύτερη Μέση Ανατολή αλλά και την Ευρώπη, πράγμα που θα επιτρέψει στους φοιτητές και τις φοιτήτριες του ΤΜΣ την ακαδημαϊκή ανάλυση των γεγονότων που λαμβάνουν χώρα σε αυτό το σημαντικό υποσύστημα.
Ανθρώπινο δυναμικό
Διδάσκουσα
Παρασκευή Κεφαλά, Επίκουρη Καθηγήτρια Διεθνών Σχέσεων στη Μέση Ανατολή
Email: kefala@aegean.gr/ b_kefala@yahoo.gr
Επεξεργασία Υλικού
Δρ. Ασημίνα Βαφειάδου, ΕΤΕΠ Τμ. Μεσογειακών Σπουδών
Βιβλιογραφία
- Joffe G. (ed.) Islamist Radicalisation in North Africa. Politics and Process, Routledge 2012
- Hafez M. , Why Muslims Rebel: Repression and Resistance in the Islamic World, Lynne Rienner Publishers 2004
- Cavatorta F. - Durac V. (ed.) The Foreign Policies of the European Union and the United States in North Africa. Diverging or Converging Dynamics? Routledge 2009
Προτεινόμενα συγγράμματα
Καλβοκορέσσι Π. Η διεθνής πολιτική μετά το 1945. Εκδόσεις Τουρίκη, Αθήνα, 2010, τ. B’
Το μάθημα Διεθνής πολιτική στην Βόρειο Αφρική αποτελεί την ολοκλήρωση της γνωστικής ενότητας, που συνήθως αποκαλείται Ευρύτερη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική. Στόχος του μαθήματος είναι η διερεύνηση του χαρακτήρα, των προβλημάτων και των προοπτικών της περιοχής αυτής, η οποία βρίσκεται τόσο κοντά στην ευρωπαϊκή ήπειρο, είναι όμως τόσο διαφορετική από αυτήν. Επίσης, επιδιώκεται η κατανόηση της πολυπλοκότητας και της αλληλεξάρτησης της Βορείου Αφρικής με την υπόλοιπη Αφρική, την ευρύτερη Μέση Ανατολή αλλά και την Ευρώπη, πράγμα που θα επιτρέψει στους φοιτητές και τις φοιτήτριες του ΤΜΣ την ακαδημαϊκή ανάλυση των γεγονότων που λαμβάνουν χώρα σε αυτό το σημαντικό υποσύστημα.
Διδάσκουσα
Παρασκευή Κεφαλά, Επίκουρη Καθηγήτρια Διεθνών Σχέσεων στη Μέση Ανατολή
Email: kefala@aegean.gr/ b_kefala@yahoo.gr
Επεξεργασία Υλικού
Δρ. Ασημίνα Βαφειάδου, ΕΤΕΠ Τμ. Μεσογειακών Σπουδών
- Joffe G. (ed.) Islamist Radicalisation in North Africa. Politics and Process, Routledge 2012
- Hafez M. , Why Muslims Rebel: Repression and Resistance in the Islamic World, Lynne Rienner Publishers 2004
- Cavatorta F. - Durac V. (ed.) The Foreign Policies of the European Union and the United States in North Africa. Diverging or Converging Dynamics? Routledge 2009
Καλβοκορέσσι Π. Η διεθνής πολιτική μετά το 1945. Εκδόσεις Τουρίκη, Αθήνα, 2010, τ. B’
Εισαγωγικά στοιχεία
Στόχοι μαθήματος
Χαρακτηριστικά και σημασία της Βορείου Αφρικής
Γεωστρατηγική και γεωοικονομική σημασία της Βόρειας Αφρικής
Οι βασικοί παράγοντες πολιτικής διαμόρφωσης της Βορείου Αφρικής
Οι εξωγενείς παράγοντες
Οι ενδογενείς παράγοντες
Τα κράτη της Βορείου Αφρικής
Η Αλγερία, Η Λιβύη, Η Τυνησία, Μαρόκο, Η Μαυριτανία
Οι εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο: η περίπτωση της Τυνησίας και της Λιβύης
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 5532
Αρ. Προβολών : 19280