ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΖΩΗΣ I

Στα πλαίσια του μαθήματος Ειδικά Θέματα Ασφαλίσεων Ζωής I θα παρουσιαστούν θέματα που έχουν σχέση με το αντικείμενο της χωρικής ανάλυσης.  Η χωρική ανάλυση είναι ένας νέος, ταχύτατα αναπτυσσόμενος, κλάδος της στατιστικής επιστήμης ο οποίος μελετάει σχέσεις μεταξύ μεταβλητών λαμβάνοντας ύπ’ όψιν τις γεωγραφικές τους ιδιότητες δηλαδή, τις θέσεις που βρίσκονται οι στατιστικές μονάδες στο χώρο. Το γεγονός ότι οι παρατηρήσεις που χρησιμοποιούνται στη στατιστική ανάλυση προέρχονται από διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στην καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία λόγω εμφάνισης των χωρικών επιδράσεων που αντιμετωπίζονται μέσα από την ανάπτυξη χωρικών υποδειγμάτων ενώ παράλληλα προκύπτουν συμπεράσματα για τις χωρικές αλληλεπιδράσεις των μεταβλητών. Σκοπός αυτών των μαθημάτων είναι οι φοιτητές να έρθουν σε μια πρώτη γνωριμία με τις τεχνικές της χωρικής ανάλυσης και τις εφαρμογές της στη μελέτη ασφαλιστικών και αναλογιστικών δεδομένων. Πιο συγκεκριμένα, θα καλυφτούν τα εξής θέματα:

Α. Εισαγωγή (Introduction)

1. Χωρικά Δεδομένα (Spatial Data)

Δεδομένα Σημείου (Point Data)

Περιφερειακά Δεδομένα (Regional Data)

2. Χωρική Στατιστική και Χωρική Οικονομετρία (Spatial Statistics and Spatial Econometrics)
3. Χωρικές Επιδράσεις (Spatial Effects)

Χωρική Εξάρτηση (Spatial Dependence)

Χωρική Ετερογένεια (Spatial Heterogeneity)

Β. Χωρική Γειτνίαση (Spatial Contiguity)

1. Δυαδική Γειτνίαση (Binary Contiguity)
2. Γειτνίαση Απόστασης (Distance Based Contiguity)
3. Κ Κοντινοί Γείτονες (K Nearest Neighbors)
4. Μήτρα Χωρικών Σταθμίσεων (Spatial Weights Matrix)
5. Χωρική Υστέρηση (Spatial Lag)

Γ. Χωρική Αυτοσυσχέτιση (Spatial Autocorrelation)

1. Συντελεστής I του Moran (Moran’s I Index)
2. Έλεγχος Χωρικής Αυτοσυσχέτισης (Spatial Autocorrelation Test)

Δ. Χωρική Εξάρτηση (Spatial Dependence)

1. Χωρικές Στοχαστικές Διαδικασίες (Spatial Stochastic Processes)
2. Χωρική Εξάρτηση στο Υπόδειγμα Γραμμικής Παλινδρόμησης

(Spatial Dependence in the Linear Regression Model)

3. Το Υπόδειγμα Χωρικής Υστέρησης (Spatial Lag Model)
4. Το Υπόδειγμα Χωρικού Σφάλματος (Spatial Error Model)
5. Οι Έλεγχοι Χωρικής Εξάρτησης (Spatial Dependence Tests)

Ε. Χωρική Ετερογένεια (Spatial Heterogeneity)

1. Τοπικές Στατιστικές (Local Statistics)
2. Ο Τοπικός Συντελεστής I του Moran (Local Moran’s I Index)
3. Η Γεωγραφικά Σταθμισμένη Παλινδρόμηση (Geographically Weighted Regression)

Στ. Μελέτες Περιπτώσεων Χωρικής Ανάλυσης στις Ασφάλειες Ζωής                     (Spatial Analysis Case Studies in Life Insurances)

1. Χωρική Ανάλυση Δεδομένων Θνησιμότητας (Spatial Analysis of Mortality)
2. Χωρική Εξομάλυνση Ποσοστών και Χαρτογράφηση ασθενειών (Spatial Rate Smoothing and Disease Mapping)
3. Εφαρμογές στον Υπολογισμό Ασφαλίστρων (Applications in Premium Calculation)

Ζ. Εφαρμογές με Λογισμικό (Spatial Analysis Software)

1. Το Λογισμικό GeoDa (GeoDa Package)
2. Εφαρμογές στην R (R Programming Language)

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Καλογήρου, Σ. (2015). Χωρική Ανάλυση Μεθοδολογία και εφαρμογές με τη γλώσσα R, ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ (ΣΕΑΒ).

Anselin, L. (1988). Spatial Econometrics: Methods and Models, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht.

Anselin, L. (1995). Local indicators of spatial association – LISA, Geographical Analysis, 27, 93-115.

Anselin, L. (2004). GeoDa 0.95i Release Notes. Spatial Analysis Laboratory (SAL). Department of Agricultural and Consumer Economics, Urbana-Champaign, IL: University of Illinois.

Anselin, L. and Bera, A. K. (1998), Spatial Dependence in Linear Regression Models with an Introduction to Spatial Econometrics, in: Ullah, A. and Giles, D., (eds.), Handbook of Applied Economic Statistics, 237-289, Marcel Dekker, New York.

Arbia, G. (2006). Spatial Econometrics, Springer, Berlin.

Bivand, R. S., Pebesma, E. J., and Gomez-Rubio, V. (2008). Applied Spatial Data Analysis with R, Springer, Berlin.

Boskov, M. and Verrall, R. J. (1994). Premium Rating by Geographic Area Using Spatial Models, ASTIN Bulletin 24, 131-143.

Charpentier, A. (2015). Computational Actuarial Science with R, Chapter 5: Spatial Analysis, Chapman & Hall/CRC, Boca Raton.

Cliff, A. D. and Ord, J. K. (1981). Spatial Processes: Models and Applications, Pion Ltd, London.

Fotheringham, A. S., C. Brunsdon and M. Charlton, (2000). Quantitative Geography: Perspectives on Spatial Data Analysis, Sage.

Fotheringham, A. S., Brunsdon, C., and Charlton, M. E. (2002). Geographically Weighted Regression: the analysis of spatially varying relationships, John Wiley, West Sussex.

Haining, (2007). Spatial Data Analysis Theory and Practice, Cambridge University Press.

LeSage, J. and Pace, R. (2009). Introduction to Spatial Econometrics, Chapman & Hall/CRC, Boca Raton.

Millo, G. and Carmeci, G. (2015). A Subregional Panel Data Analysis of Life Insurance Consumption in Italy, The Journal of Risk and Insurance, 82, 317-340.

O’ Hare, C. and Li, Y. (2014). Is Mortality Spatial or Social?, Economic Modeling, 42, 198-207.

Schabenberger, O. and Gotway, C. A. (2005). Statistical Methods for Spatial Data Analysis, Chapman & Hall/CRC, Boca Raton.