Analysis and Perception of the Landscape Ανάλυση και Αντίληψη Τοπίου [open] (GEO324-OPENCOURSE)

Thanasis Kizos

Description

Σύγχρονες και ιστορικές προσεγγίσεις και μεθοδολογίες ανάλυσης και ερμηνείας του τοπίου μέσα από φυσικογεωγραφικές, πολιτισμικές, κοινωνικοοικονομικές, φιλοσοφικές και αισθητικές προοπτικές και τεχνικές. Οι ορισμοί και η πολυσημία της έννοιας του τοπίου και η ‘ολότητα’ ως βασικό χαρακτηριστικό του. Η πολιτισμική ανάγνωση του τοπίου. Η εμπειρία του τοπίου, συμβολικά τοπία και ιστορίες πολιτισμικών τοπίων. Αντίληψη, συμπεριφορά και αλληλεπίδραση του ανθρώπου με το τοπίο: θεωρητικές και αναλυτικές προσεγγίσεις. Τυπολογίες τοπίων: Η γεωλογική ανάλυση, η οικολογική ανάλυση, η παραγωγική ανάλυση, η οπτική ανάλυση, η φυσιογνωμική ανάλυση, η κοινωνιολογική προσέγγιση, η αισθητική ανάλυση. Πρακτικές καταγραφής και αρχές σχεδιασμού με βάση διαφορετικές αναλύσεις.

CC - Attribution-NonCommercial-NoDerivatives
Περιεχόμενο μαθήματος

Σύγχρονες και ιστορικές προσεγγίσεις και μεθοδολογίες ανάλυσης και ερμηνείας του τοπίου μέσα από φυσικογεωγραφικές, πολιτισμικές, κοινωνικοοικονομικές, φιλοσοφικές και αισθητικές προοπτικές και τεχνικές. Οι ορισμοί και η πολυσημία της έννοιας του τοπίου και η ‘ολότητα’ ως βασικό χαρακτηριστικό του. Η πολιτισμική ανάγνωση του τοπίου. Η εμπειρία του τοπίου, συμβολικά τοπία και ιστορίες πολιτισμικών τοπίων. Αντίληψη, συμπεριφορά και αλληλεπίδραση του ανθρώπου με το τοπίο: θεωρητικές και αναλυτικές προσεγγίσεις. Τυπολογίες τοπίων: Η γεωλογική ανάλυση, η οικολογική ανάλυση, η παραγωγική ανάλυση, η οπτική ανάλυση, η φυσιογνωμική ανάλυση, η κοινωνιολογική προσέγγιση, η αισθητική ανάλυση. Πρακτικές καταγραφής και αρχές σχεδιασμού με βάση διαφορετικές αναλύσεις.

Μαθησιακοί στόχοι

Οι φοιτητές μετά την ολοκλήρωση των παραδόσεων και των εργαστηρίων θα πρέπει να είναι σε θέση να:

Χειρίζονται τους διαφορετικούς ορισμούς και τις διαφορετικές προσεγγίσεις του τοπίου

Μπορούν να σχεδιάσουν μελέτες ανάλυσης του τοπίου με βάση διαφορετικές μεθόδους

Μπορούν να σχεδιάσουν και να εκτελέσουν με ασφάλεια έρευνα στο πεδίο

Μπορούν να σχεδιάσουν και να συγγράψουν μια εργασία με βάση βιβλιογραφικές πηγές και εμπειρική έρευνα

Βιβλιογραφία

production and learning for sustainable landscapes: Seven steps using social–ecological systems as laboratories. AMBIO 42:116-128.

Angelstam, P., M. Grodzynskyi, K. Andersson, R. Axelsson, M. Elbakidze, A. Khoroshev, I. Kruhlov, and V. Naumov. 2013b. Measurement, collaborative learning and research for sustainable use of ecosystem services: Landscape concepts and Europe as laboratory. AMBIO 42:129-145.

Antrop, M., (2006), From holistic landscape synthesis to transdisciplinary landscape management, in From Landscape Research to Landscape Planning: Aspects of Integration, Education and Application, ed. B. Tress , G.Tress, G. Fry, P. Opdam, Wageningen UR Frontis Series Nr. 12, Germany: Springer,  pp. 27-50.

Bieling, C., T. Plieninger, and H. Schaich. 2013. Patterns and causes of land change: Empirical results and conceptual considerations derived from a case study in the Swabian Alb, Germany. Land Use Policy 35:192-203.

Bieling, C., T. Plieninger, H. Pirker, and C. R. Vogl. 2014. Linkages between landscapes and human well-being: an empirical exploration with short interviews. Ecological Economics 105:19-30.

Bürgi, M., A. M. Hersperger, and N. Schneeberger. 2004. Driving forces of landscape change - current and new directions. Landscape Ecology 19:857-868.

Bürgi, M., J. Silbernagel, J. Wu, and F. Kienast. 2014. Linking ecosystem services with landscape history. Landscape Ecology:1-10.

Clark, J., J. Darlington, and G. Fairclough. 2003. European Pathways to the Cultural Landscape 2000 - 2003. English Heritage, London.

Conrad, E., M. Christie, and I. Fazey. 2011. Is research keeping up with changes in landscape policy? A review of the literature. Journal of Environmental Management 92:2097-2108.

Estrada-Carmona, N., A. K. Hart, F. A. J. DeClerck, C. A. Harvey, and J. C. Milder. 2014. Integrated landscape management for agriculture, rural livelihoods, and ecosystem conservation: An assessment of experience from Latin America and the Caribbean. Landscape and Urban Planning 129:1-11.

Farina, A., (2006), Principles and Methods in Landscape Ecology: Toward a Science of Landscape, Netherlandas: Springer.

Fischer, J., J. Hanspach, and T. Hartel. 2011. Continental-scale ecology versus landscape-scale case studies. Frontiers in Ecology and the Environment 9:430-430.

Foster, D., F. Swanson, J. Aber, I. Burke, N. Brokaw, D. Tilman, and A. Knapp. 2003. The importance of land-use legacies to ecology and conservation. BioScience 53:77-88.

Fuchs, R., M. Herold, P. H. Verburg, and J. G. P. W. Clevers. 2012. A high-resolution and harmonized model approach for reconstructing and analyzing historic land changes in Europe. Biogeosciences Discuss. 9:14823-14866.

Grove, A. T., and Rackham, O., (2001), The Nature Of Mediterranean Europe: An Ecological History, New Haven: Yale University Press.

Hersperger, A. M., M. P. Gennaio, P. H. Verburg, and M. Bürgi. 2010. Linking land change with driving forces and actors: Four conceptual models. Ecology and Society 15(4):1.

Kizos T., and Koulouri M., (2006), Agricultural landscape dynamics in the Mediterranean: Lesvos (Greece) case study using evidence from the last three centuries, Environmental Science and Policy, Vol. 9(4), 330-342.

Kuemmerle, T., K. Erb, P. Meyfroidt, D. Müller, P. H. Verburg, S. Estel, H. Haberl, P. Hostert, M. R. Jepsen, T. Kastner, C. Levers, M. Lindner, C. Plutzar, P. J. Verkerk, E. H. van der Zanden, and A. Reenberg. 2013. Challenges and opportunities in mapping land use intensity globally. Current Opinion in Environmental Sustainability 5:484-493.

Laven, D. N., J. L. Jewiss, and N. J. Mitchell. 2012. Toward landscape-scale stewardship and development: a theoretical framework of United States National Heritage Areas. Society & Natural Resources 26:762-777.

Lokocz, E., R. L. Ryan, and A. J. Sadler. 2011. Motivations for land protection and stewardship: Exploring place attachment and rural landscape character in Massachusetts. Landscape and Urban Planning 99:65-76.

Luginbühl, Y. 2006. Landscape and Individual and Social Wellbeing. Challenges of the European Landscape Convention. Council of Europe Publishing, Strasbourg.

Macinnes, L. 2004. Historic landscape characterisation. Pages 155-169 in K. Bishop and A. Phillips, editors. Countryside Planning: New Approaches to Management and Conservation. Earthscan, London.

Matthews, R., and P. Selman. 2006. Landscape as a focus for integrating human and environmental processes. Journal of Agricultural Economics 57:199-212.

Meeus, J. H. A. 1995. Pan-European landscapes. Landscape and Urban Planning 31:57-79.

Meyer, B. C., T. Wolf, and R. Grabaum. 2012. A multifunctional assessment method for compromise optimisation of linear landscape elements. Ecological Indicators 22:53-63.

Mücher, C. A., J. A. Klijn, D. M. Wascher, and J. H. J. Schaminee. 2010. A new European Landscape Classification (LANMAP): A transparent, flexible and user-oriented methodology to distinguish landscapes. Ecological Indicators 10:87-103.

Newton, A. C., R. A. Hill, C. Echeverria, D. Golicher, J. M. R. Benayas, L. Cayuela, and S. A. Hinsley. 2009. Remote sensing and the future of landscape ecology. Progress in Physical Geography 33:528-546.

Olwig, K. R. 1996. Recovering the substantive nature of landscape. Annals of the Association of American Geographers 86:630-653.

Plieninger, T., and C. Bieling. 2013. Resilience-based perspectives to guiding high nature value farmland through socio-economic change. Ecology and Society 18(4):20.

Schneeberger, N., M. Bürgi, and F. Kienast. 2007. Rates of landscape change at the northern fringe of the Swiss Alps: Historical and recent tendencies. Landscape and Urban Planning 80:127-136.

Selman, P. H. 2012. Sustainable Landscape Planning: The Reconnection Agenda. Routledge, Milton Park, New York.

Selman, P., and M. Knight. 2006. On the nature of virtuous change in cultural landscapes: Exploring sustainability through qualitative models. Landscape Research 31:295-307.

Southern, A., A. Lovett, T. O’Riordan, and A. Watkinson. 2011. Sustainable landscape governance: Lessons from a catchment based study in whole landscape design. Landscape and Urban Planning 101:179-189.

Stephenson, J. 2008. The Cultural Values Model: An integrated approach to values in landscapes. Landscape and Urban Planning 84:127-139.

Termorshuizen, J. W., and P. Opdam. 2009. Landscape services as a bridge between landscape ecology and sustainable development. Landscape Ecology 24:1037-1052.

The Research Box, Land Use Consultants, and R. Minter. 2009. Experiencing Landscape: Capturing the Cultural Services and Experiential Qualities of Landscape, Natural England Commissioned Report NECR024. Natural England, Sheffield.

Valbuena, D., P. H. Verburg, A. Veldkamp, A. K. Bregt, and A. Ligtenberg. 2010. Effects of farmers’ decisions on the landscape structure of a Dutch rural region: An agent-based approach. Landscape and Urban Planning 97:98-110.

Van Berkel, D. B., and P. H. Verburg. 2014. Spatial quantification and valuation of cultural ecosystem services in an agricultural landscape. Ecological Indicators 37A:163–174.

van der Zanden, E. H., P. H. Verburg, and C. A. Mücher. 2013. Modelling the spatial distribution of linear landscape elements in Europe. Ecological Indicators 27:125-136.

Van Eetvelde, V., and M. Antrop. 2009. Indicators for assessing changing landscape character of cultural landscapes in Flanders (Belgium). Land Use Policy 26:901-910.

Verburg, P. H., D. B. van Berkel, A. M. van Doorn, M. van Eupen, and H. A. R. M. van den Heiligenberg. 2010. Trajectories of land use change in Europe: a model-based exploration of rural futures. Landscape Ecology 25:217-232.

Verburg, P., S. Asselen, E. Zanden, and E. Stehfest. 2013. The representation of landscapes in global scale assessments of environmental change. Landscape Ecology 28:1067–1080.

Wu, J. G. 2013. Landscape sustainability science: ecosystem services and human well-being in changing landscapes. Landscape Ecology 28:999-1023.

Μέθοδοι διδασκαλίας

Το μάθημα περιλαμβάνει 13 διαλέξεις, 1,5 ώρας διάρκειας η κάθε μια και 11 εργαστηριακά μαθήματα. Τα εργαστηριακά μαθήματα έχουν ως σκοπό να βοηθήσουν τους φοιτητές να κατανοήσουν καλύτερα τις έννοιες και να σχεδιάσουν, υλοποιήσουν και παρουσιάσουν τις ομαδικές εργασίες τους.

Μέθοδοι αξιολόγησης

Τρόπος Εξέτασης – Υποχρεώσεις Φοιτητών

1. Εργαστήρια: Οι φοιτητές/τριες πρέπει να παρακολουθήσουν επιτυχώς 6 από τα εννέα εργαστήρια. Μικρότερος αριθμός παρουσιών δεν επιτρέπει τη συμμετοχή στις εξετάσεις.

2. Ομαδικές εργασίες: Οι φοιτητές πρέπει να ολοκληρώσουν και μια ομαδική εργασία. Ο βαθμός της εργασίας μπορεί να είναι ως 5 μονάδες της τελικής βαθμολογίας του/της φοιτητή/τριας και προστίθεται στον βαθμό των εξετάσεων. Οι εργασίες θα παρουσιαστούν στην τελευταία διάλεξη του μαθήματος.

3. Εξετάσεις: Τα θέματα των εξετάσεων προέρχονται από την ύλη των παραδόσεων και τις σημειώσεις του μαθήματος. Οι εξετάσεις πραγματοποιούνται με τη δυνατότητα χρήσης βοηθημάτων και σημειώσεων από τους φοιτητές κατά τη διάρκεια τους.

Προτεινόμενα συγγράμματα

Τερκενλή Θ. (1996) Το Πολιτισμικό Τοπίο: Γεωγραφικές Προσεγγίσεις, Παπαζήση, Αθήνα.

Δουκέλλης Π. (2005) Το Ελληνικό Τοπίο: μελέτες ιστορικής γεωγραφίας και πρόσληψης του τοπίου, Εστία, Αθήνα.

Χασάναγας, Ν. (2010) Κοινωνιολογία τοπίου, Παπασωτηρίου Rackham, Ο., Moody, J. (2008) Η δημιουργία του Κρητικού τοπίου, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

Howard, P., I. Thompson, and E. Waterton.  (eds.) (2012) The Routledge Companion to Landscape Studies, Routledge

HOWARD, P.      (2011) An Introduction to Landscape, Ashgate

Διδάσκοντες

Αθανάσιος Κίζος, Αναπληρωτής Καθηγητής

Units

Σκοποί της ενότητας αυτής είναι μια πρώτη εισαγωγή στο μάθημα και η παρουσίαση του περιεχομένου και της προβληματικής του μαθήματος.

 

Λέξεις Κλειδιά: -

Στην ενότητα αυτή θα διατυπωθούν οι γενικοί ορισμοί και θα παρουσιασθούν οι μέθοδοι ανάλυσης που θα χρησιμοποιηθούν στη συνέχεια του μαθήματος. Επιπλέον θα συζητηθεί η πολυσημία της έννοιας του τοπίου.

 

Λέξεις κλειδιά: τοπίο, αντίληψη, ανάλυση. 

Σκοποί της ενότητας είναι οι θεωρητικές και αναλυτικές προσεγγίσεις της αντίληψης, της συμπεριφοράς και της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με το τοπίο.

 

Λέξεις Κλειδιά: τοπίο, αντίληψη, νοητικοί χάρτες, πολιτισμικό τοπίο.

Σκοπός της ενότητας αυτής είναι η γνωριμία με την πολιτισμική ανάγνωση του τοπίου και η ανάλυση της εμπειρίας του τοπίου με τη βοήθεια συμβολικών τοπίων και ιστοριών πολιτισμικών τοπίων.

 

Λέξεις Κλειδιά: πολιτισμική ανάλυση τοπίου, εμπειρία, τοπία, πολιτισμικό τοπίο.

Στην ενότητα θα αναλυθούν οι χωρικές και χρονικές κλίμακες διαφοροποίησης του τοπίου.

 

Λέξεις Κλειδιά: κλίμακα, ανάλυση, μεταβολή τοπίου.

Ο σκοπός της ενότητας είναι η παρουσίαση και πρακτική εφαρμογή της γεωλογικής ανάλυσης και της ανάλυσης μη οπτικών δεδομένων.

 

Λέξεις Κλειδιά: κλίμακα, ανάλυση, φωτογραφίες μεταβολής τοπίου.

Ο σκοπός της ενότητας είναι η παρουσίαση και πρακτική εφαρμογή της οπτικής ανάλυσης του τοπίου.

 

Λέξεις Κλειδιά: -

Ο σκοπός της ενότητας είναι η παρουσίαση και πρακτική εφαρμογή της ανάλυσης αστικών τοπίων και τοπίων μικρής κλίμακας.

 

Λέξεις Κλειδιά: αστικό τοπίο, κλίμακα

Ο σκοπός της ενότητας είναι η παρουσίαση της οικολογικής ανάλυσης. Θα εξεταστούν τα τοπία ως προστατευμένες περιοχές και θα πραγματοποιηθεί ιστορική και παραγωγική ανάλυση.

 

Λέξεις Κλειδιά: οικολογία τοπίου, κλίμακα.

Επίσκεψη στο πεδίο: συνδυασμός προηγούμενων εργαστηρίων.

 

Λέξεις Κλειδιά: -

Σκοποί της ενότητας αυτής είναι η ανάλυση των διαφορετικών τυπολογιών τοπίων και η παράθεση των πρακτικών καταγραφής και των αρχών σχεδιασμού με βάση διαφορετικές μεθόδους ανάλυσης.

 

Λέξεις Κλειδιά: τυπολογία τοπίου, σχεδιασμός τοπίου, καταγραφή τύπων τοπίου, ποιότητα και χαρακτήρας τοπίου.

Σκοποί της ενότητας αυτής είναι η ανάλυση των διαφορετικών τυπολογιών τοπίων και η παράθεση των πρακτικών καταγραφής και των αρχών σχεδιασμού με βάση διαφορετικές μεθόδους ανάλυσης.

 

Λέξεις Κλειδιά: τυπολογία τοπίου, σχεδιασμός τοπίου, καταγραφή τύπων τοπίου, ποιότητα και χαρακτήρας τοπίου.

Open Academic Course

Open Courses
OpenCourses Level: A+

Num. of Visits :  8611
Num. of Hits :  55713

Calendar